Od 5 lipca 2013 r. jestem na trzeciej probacji w Nairobi w Kenii.
Siedmiu wspaniałych
Pierwszy etap to osobista i wspólnotowa modlitwa, spotkania w gronie probanistów z instruktorami oraz konferencje na różne tematy: historia Towarzystwa Jezusowego, Autobiografia św. Ojca Ignacego przepracowana po raz kolejny w nowy sposób, posługa kierownictwa duchowego, śluby ubóstwa czystości i posłuszeństwa w Towarzystwie Jezusowym oraz zasady sprawowania władzy i zarządzania dobrami w Towarzystwie, rozeznawanie wspólnotowe i Kongregacje Generalne 31-35.
Ponadto wiele innych tematów jak historia i struktura Ćwiczeń duchownych, addycje, rachunek sumienia, reguły rozeznawania duchowego, sprawa sumienia, deliberacje pierwszych towarzyszy, Formuła Instytutu, Konstytucje Towarzystwa Jezusowego, które – rozdział po rozdziale – mamy możliwość omówienia i lepszego zapoznania się z nimi.
Jest nas siedmiu: dwóch Malgaszy z Madagaskaru, dwóch Amerykanów z Prowincji New Orleans, dwóch współbraci z Prowincji Afryki Wschodniej, z Ugandy i ja. Instruktorem trzeciej Probacji jest o. Leo Amani Masawe, Tanzańczyk, drugim instruktorem jest o. Richard Bauman z Prowincji Chicago-Detroit.
Podczas pierwszego miesiąca mieliśmy okazję być w ośrodku Jesuit Refugee Service (JRS), w dzielnicy Kibera – slamsach Nairobi, gdzie mieszka ponad milion mieszkańców w niezmiernie ubogich warunkach, a także w prowadzonym przez jezuitów Prowincji Afryki Wschodniej Hakimani Center for Peace. Zwiedziliśmy także nasz teologat w Nairobi – Hekima College. Porównując Hekima do Tangaza University College w Narobi, gdzie studiuje wielu z różnych zgromadzeń zakonnych, a także osoby świeckie, mieliśmy okazję zobaczyć rozwój uczelni w afrykańskim stylu na miejscu.
Uroczystość św. Ignacego spędziliśmy wraz z jezuitami i współpracownikami na prezentacji dwóch książek autorstwa afrykańskich jezuitów: Mission for everyone (historia jezuitów w Afryce Wschodniej w latach 1555-2012, która ukazała się w 25-lecie Prowincji Afryki Wschodniej) i Jakson Mosha (wspomnienia współbraci o scholastyku, który zmarł na raka podczas studiów filozoficznych).
Po prezentacji wszyscy udali się na uroczystą Eucharystię i przyjęcie z iście afrykańską gościnnością w Hekima. Bedąc w Nairobi skorzystaliśmy z jedynej w swoim rodzaju wyprawy tzw. Safari Drive, gdzie ze specjalnego „safari samochodu” mogliśmy podziwiać przez kilka godzin dziko żyjące afrykańskie zwierzęta w Nairobi National Park.
15 września zakończyliśmy wielkie rekolekcje. 30 dni bez komputera, telefonu i innych gadżetów to dobry czas, by pozostawić absolutnie wszystkie codzienne sprawy na boku i poświęcić czas wyłącznie Panu Bogu, który nas powołał do Towarzystwa Jezusowego. Po rekolekcjach naturalnie rodzi się pragnienie, jak u św. Piotra, który chciał rozbijać namioty na Górze Tabor, by tam zostać… Jednak trzeba wracać do nowych zadań i misji.
W Ćwiczeniach duchownych doświadczyłem bardzo osobistego spotkania z Bogiem Stwórcą i Ojcem poprzez osobę Jezusa Chrystusa, który jest naszą drogą do Boga Ojca. Zachęceni do wielkiej hojności przez naszych instruktorów, weszliśmy z otwartością i hojnością w Ćwiczenia, które otworzyły nową i bardzo osobistą drogę dla każdego z nas. To serdeczne zmaganie się ze sobą, swoją historią życia, grzesznością i osobistymi przyzwyczajeniami, pozwoliło Panu Bogu, by działał tak jak sam chce w naszym życiu, a szczególnie w tym wyjątkowym miesiącu ćwiczeń duchownych tu w Nairobi.
Wszystko nowe
Powoli i na nowo, dzień po dniu, uczyliśmy się nowego rytmu modlitwy i układania spraw w świetle Słowa Bożego i osobistego zaangażowania w relację z Panem Bogiem, mówiąc: zabierz Panie i przyjmij całą wolność moją (…) daj mi jedynie miłość twą i łaskę, a to mi wystarczy. Podobnie jak pozostali, nieraz biłem się z różnymi myślami co do wielu rzeczy, poszczególnych zaangażowań, życia we wspólnocie, relacji, w których byłem przez moje 19 lat życia zakonnego, jakości osobistej wiary, modlitwy, osobistych grzechów itd. W Jezusie znalazłem wielką radość z tego, iż to On daje mi dziś na nowo radość płynącą z łaski Boga Ojca – darmowego przebaczenia grzechów w mojej osobistej historii życia i nową możliwość realizowania Jego planów poprzez przełożonych w Towarzystwie Jezusowym.
Kolejny etap trzeciej probacji to wyjazd na sześć tygodni próby probacyjnej do jednego z ośrodków pomocy ubogim lub do pracy w miejscowym szpitalu, pracy w jednej z lokalnych szkół lub w ośrodku pomocy dzieciom z HIV/ AIDS. Alternatywą jest także dawanie Ćwiczeń duchownych w Mwangaza Retreat House w Nairobi. Inną propozycją próby probacyjnej jest praca w Jesuit Refugee Center w Kakuma na północy Kenii lub w innym miejscu, które lepiej posłuży w osobistym doświadczeniu bycia posłanym.
Niebawem więc dowiemy się, gdzie pojedziemy na sześciotygodniową próbę probacyjną od 11 października do 24 listopada. Po tym czasie znów wrócimy do Nairobi na ostatnie 4 tygodnie probacji, która będzie trwała do 21 grudnia. Podczas tego ostatniego etapu, podobnie jak w na początku probacji, naszym codziennym zaangażowaniem na miejscu będzie codzienna osobista i wspólnotowa modlitwa, spotkania i konferencje.
Ostatnim wielkim odkryciem jest dla mnie książka Jamesa Martina SJ Moje życie ze świętymi. Poznaliśmy się z Jamesem podczas mojej magisterki w Nowym Jorku, gdzie byłem w latach 1999- 2001, ucząc w Nativity Mission Center na Manhattanie. James obecnie pracuje dla America Magazine w Nowym Jorku. Jest utalentowanym pisarzem. Spędził dwa lata tu w Nairobi, o czym też wspomina w swojej książce, którą gorąco polecam. Historie, które opowiada są zwykłe, a jednocześnie niesamowicie poruszające. James zaprasza w nich do osobistej, pełnej humoru, a jednocześnie przyjacielskiej relacji z Panem Bogiem, poprzez pośrednictwo świętych i błogosławionych.
o. Tomasz Nogaj SJ/ RED. kk