W dniach 10-16 czerwca 2024 r., w Międzynarodowym Centrum Duchowości Cova Sant Ignasi w Manrezie w Hiszpanii odbyło się sympozjum o światowym zasięgu poświęcone tematowi: „Ćwiczenia duchowe i nawrócenie ekologiczne”. Podjęty został problem, w jaki sposób doświadczenie Ćwiczeń może promować świadomość i zmianę postawy wobec kryzysu ekologicznego. Zaproszeni zostali prelegenci z różnych części świata, którzy są zaangażowani w ten obszar i którzy podejmowali także refleksję nad związanym z nim doświadczeniem duchowym. Podjęli się oni przestudiowania czterech tygodni ignacjańskich Ćwiczeń duchowych, aby zbadać ich potencjał w odpowiedzi na to współczesne wyzwanie, przed którym staje cała ludzkość.

Sympozjum było skierowane przede wszystkim do osób, które towarzyszą podczas odprawiania rekolekcji ignacjańskich, osób odpowiedzialnych za formację w duchowości ignacjańskiej oraz zaangażowanych w jezuickich prowincjach na świecie w promowanie proekologicznego stylu życia w duchu ekologii integralnej.

Cele jakie postawiono przed wydarzeniem, to po pierwsze, stworzenie klimatu słuchania, refleksji i dialogu, który pozwoliłby na zbadanie potencjału Ćwiczeń w obszarze ekologicznego nawrócenia i transformacji stylu życia tak, aby było bardziej przyjazne stworzeniu. Po drugie, pogłębienie pojęcia stworzenia, którego ludzie są częścią, i które w całości jest dziełem Boga. Po trzecie, uświadomienie sobie, że relacja z Bogiem jest nierozerwalnie związana z troską o innych ludzi oraz przyrodę, co sprawia, że wszyscy są odpowiedzialni za dbanie o Wspólny Dom, jakim jest Ziemia, a w związku z tym powinni obrać drogę pojednania ze stworzeniem, co wymaga głębokiej zmiany w stylu życia. Naśladowanie ubogiego i pokornego Jezusa pociąga za sobą styl życia, który ma wpływ na relację wierzącego z przyrodą i solidarność z ludźmi, którzy nieraz bardzo boleśnie doświadczają konsekwencji kryzysu ekologicznego i zmian klimatycznych.

Wykłady i prezentacje każdego dnia sympozjum odbywały się w godzinach porannych. Dzień rozpoczynał się modlitwą w ruchu – pielgrzymką małych grup w ciszy do jednego z kilku miejsc ignacjańskich w Manrezie. Następnie po śniadaniu odbywał się wykład główny, który umieszczał refleksję każdego dnia w kontekście poszczególnych części Ćwiczeń (Fundamentu i kolejnych tygodni). Następnie proponowano dwa referaty osób, które są zaangażowane w jakiś aspekt nawrócenia ekologicznego w odniesieniu do tematu każdego dnia. Ta część kończyła się przedłużoną sesją pytań i dyskusji.

Dom Rekolekcyjny Manreza, fot. o. Jacek Poznański SJ

Popołudniu uczestnicy mieli czas najpierw na osobistą refleksję nad postawionymi wcześniej pytaniami. Następnie odbywała się praca w małych grupach, po czym następowało zgromadzenie plenarne poświęcone dzieleniu się owocami spotkań w grupach i wspólnej refleksji, która przede wszystkim dotyczyła praktyki dawania Ćwiczeń. Każdy dzień kończył się Eucharystią, podczas której uczestnicy ofiarowywali Bogu to, czego doświadczyli w ciągu dnia. Późne wieczory poświęcono także prezentacjom ośmiu wybranych inicjatyw, projektów i doświadczeń proekologicznych realizowanych w różnych miejscach na świecie przez jezuitów i osoby związane z duchowością ignacjańską.

Po zakończeniu sympozjum, w dniach od 17 do 26 czerwca, organizatorzy stworzyli możliwość odprawienia 8-dniowych Ćwiczeń duchowych w kluczu ekologicznym prowadzonych przez prelegentów.

Szczegółowy program sympozjum tutaj.

W sympozjum udział wzięło ponad 70 osób, w tym prawie 50 jezuitów, 15 osób świeckich i 8 osób konsekrowanych. Połowa uczestników była z Europy, a druga połowa z Ameryki Łacińskiej, Afryki, Ameryki Północnej, Azji oraz Australii i Oceanii. Wydarzenie było prowadzone w języku angielskim i hiszpańskim oraz było transmitowane online dla zarejestrowanych uczestników (ponad 150 osób z 33 krajów świata). Nagrania będą dostępne na stronie Centrum Duchowości od sierpnia 2024 roku.

Sympozjum było owocem refleksji podjętej po konferencji, która odbyła się w czerwcu 2022 roku, pt. „Mistagogia Ćwiczeń 500 lat później”. Organizatorzy tego wydarzenia, Centrum Duchowości Cova Sant Ignasi, Ignacjańska Szkoła Duchowości EIDES z Barcelony, oraz Międzykontynentalny Komitet, zdecydowali, aby co dwa lata organizować w Manrezie tygodniowe spotkania poświęcone konkretnym zagadnieniom związanym z praktyką rekolekcji ignacjańskich. Po każdym sympozjum planowana jest publikacja w prestiżowej serii „Colección MANRESA. Edición de fuentes de la Compañía de Jesús y estudios sobre la espiritualidad, la historia y la teología ignacianas”.

Sympozjum w 2022 roku zostało podsumowane w tomie wydanym na początku czerwca 2024 r. pt.: „Actualidad de los Ejercicios espirituales 500 años después” pod redakcją Javiera Melloniego SJ (Madryt 2024). Książka oferuje dogłębną eksplorację znaczenia i bogactwa Ćwiczeń we współczesnym kontekście. Jest podzielona na cztery części, które ukazują zdolność ignacjańskiego ducha do dialogu z marginesami społecznymi, innymi kulturami i światem cyfrowym, oferując wierne i pogłębione spojrzenie na istotę Ćwiczeń i możliwości ich adaptacji do dzisiejszych wyzwań.

Książka do nabycia pod linkiem.

Prezentacja książki w języku hiszpańskim pod linkiem.

Kolejne tego typu wydarzenie jest planowane na czerwiec 2026 roku i będzie poświęcone Ćwiczeniom duchowym i seksualności.

Jacek Poznański SJ