„Czas dla Stworzenia” to ekumeniczna inicjatywa przeżywana we wszystkich wspólnotach chrześcijańskich od 1 września (Światowy Dzień Modlitw o Ochronę Świata Stworzonego) do 4 października (święto św. Franciszka z Asyżu)

„Czas dla Stworzenia” to szana na odnowienie relacji z naszym Stwórcą i całym Stworzeniem poprzez świętowanie, nawrócenie i zaangażowanie.

Na tej stronie znajdziesz materiał zebrany i opracowany przez jezuicką Komisję ds. Ekologii, pomocny w przeżywaniu tego czasu w jedności z siostrami i braćmi w wierze różnych denominacji. Dotyczą one np. celebrowania liturgii, impulsów do refleksji i modlitwy osobistej oraz wspólnotowej, przykłady prostych działań, a także inspiracje dla pogłębienia swojej wiedzy o ekologii integralnej w duchu Laudato si’ i zaangażowania na rzecz stworzenia.

Temat na rok 2024 brzmi: „Mieć nadzieję i działać ze Stworzeniem”

Temat przewodni „Czasu dla Stworzenia” został wybrany i opracowany przez ekumeniczny zespół (https://seasonofcreation.org/about/) zajmujący się wspólną chrześcijańską odpowiedzią na potrzebę ochrony stworzenia.

Tegoroczny temat podkreśla, że Stworzenie nie jest przedmiotem, który został stworzony na użytek człowieka – zostaliśmy powołani do relacji i współpracy z innymi stworzeniami. Pisząc „Stworzenie” wielką literą odnosimy się zarówno do stworzonego porządku, jak i tajemnicy nieustannego Bożego aktu stworzenia. Uznajemy wszystkie żywe i nieożywione części Bożego Stworzenia, okazując im nasz szacunek, mamy świadomość odpowiedzialności i współzależności ze światem przyrody.

Prezentacja wideo Orędzia Papieża Franciszka (angielski)

W swoim przesłaniu papież Franciszek zachęca do życia wiarą wcieloną, taką, która może wejść w cierpiące i pełne nadziei „ciało” innych; do połączenia sił, aby pomóc przemyśleć między innymi kwestię ludzkiej władzy, jej znaczenia i granic; do rozszerzenia harmonii między ludzkością a stworzeniem w poczuciu odpowiedzialności za ludzką i integralną ekologię oraz drogę zbawienia naszego wspólnego domu. Papież zachęca, aby z pomocą Ducha Świętego starać się żyć życiem, które staje się pieśnią miłości do Boga, do ludzkości, ze stworzeniem i dla stworzenia, i które znajduje swoją pełnię w świętości.

Symbol tego czasu jest inspirowany fragmentem Listu do Rzymian (8:19-25):

Bo stworzenie z upragnieniem oczekuje objawienia się synów Bożych. Stworzenie bowiem zostało poddane marności – nie z własnej chęci, ale ze względu na Tego, który je poddał – w nadziei, że również i ono zostanie wyzwolone z niewoli zepsucia, by uczestniczyć w wolności i chwale dzieci Bożych. Wiemy przecież, że całe stworzenie aż dotąd jęczy i wzdycha w bólach rodzenia. Lecz nie tylko ono, ale i my sami, którzy już posiadamy pierwsze dary Ducha, i my również całą istotą swoją wzdychamy, oczekując – odkupienia naszego ciała. W nadziei bowiem już jesteśmy zbawieni. Nadzieja zaś, której [spełnienie już się] ogląda, nie jest nadzieją, bo jak można się jeszcze spodziewać tego, co się już ogląda? Jeżeli jednak, nie oglądając, spodziewamy się czegoś, to z wytrwałością tego oczekujemy.

Komentarz i inspiracja do refleksji i kazania

„Stworzenie aż dotąd jęczy i wzdycha w bólach rodzenia” (Rz 8:22)

Ten biblijny obraz przedstawia Ziemię jako matkę przeżywającą bóle porodu. Czasy, w których żyjemy, pokazują, że nie odnosimy się do Ziemi jak do daru od naszego Stwórcy, ale raczej jak do zasobu przeznaczonego do wykorzystania. Święty Franciszek z Asyżu rozumiał to, gdy odnosił się do Ziemi jako do naszej siostry i matki w swoim kantyku stworzeń – Pieśni słonecznej. Można zapytać, jak Ziemia może troszczyć się o nas, jeśli my nie troszczymy się o nią? Stworzenie jęczy z bólu z powodu naszego egoizmu i niezrównoważonych działań, które jej szkodzą. Wraz z Ziemią, wołają stworzenia wszelkiego rodzaju, w tym ludzie, którzy krzyczą z powodu konsekwencji naszych destrukcyjnych działań powodujących kryzys klimatyczny, utratę bioróżnorodności i ludzkie cierpienie, a także cierpienie Stworzenia.

A jednak jest nadzieja i oczekiwanie na lepszą przyszłość. Nadzieja w kontekście biblijnym nie oznacza stania nieruchomo i cicho, ale raczej oznacza wzdychanie i wołanie, i aktywne dążenie do nowego życia pośród zmagań. Podobnie jak podczas porodu przechodzimy przez okres intensywnego bólu, ale pojawia się nowe życie.

„Stworzenie z upragnieniem oczekuje objawienia się synów Bożych” (Rz 8:19)

Stworzenie i my wszyscy jesteśmy wezwani do oddawania czci Stwórcy, pracując razem nad przyszłością aktywnej nadziei. Tylko wtedy, gdy współpracujemy razem ze Stworzeniem, mogą narodzić się pierwociny nadziei. Św. Paweł przypomina nam, że zarówno Stworzenie i ludzkość są od początku poczęte w Chrystusie i dlatego są sobie nawzajem powierzone.

„Stworzenie z upragnieniem oczekuje objawienia się synów Bożych!” Dziećmi Bożymi są ci, którzy wyciągają ręce ku Stwórcy, z pokorą uznając się za stworzenia, aby chwalić i czcić Boga, a jednocześnie kochać, szanować, troszczyć się i uczyć się od Bożego daru stworzenia. Stworzenie nie jest dane ludzkości do używania i nadużywania, natomiast ludzkość jest stworzona jako część Stworzenia. Stworzenie jest czymś więcej niż tylko wspólnym domem, jest także kosmiczną rodziną, która wzywa nas do odpowiedzialnego działania. W ten sposób dzieci Boże otrzymały powołanie i mają ważną rolę do odegrania w objawieniu się królestwa sprawiedliwości (por. Rz 8:19).

Pierwociny nadziei (Rz 8:23-25)

Nadzieja umożliwia nam przezwyciężenie naturalnego prawa rozkładu. Nadzieja jest nam dana przez Boga jako ochrona i zabezpieczenie przed bezsensem. Tylko przez nadzieję możemy w pełni zrealizować dar wolności. Wolność do działania nie tylko w celu osiągnięcia przyjemności i dobrobytu, ale po to, aby osiągnąć etap, w którym jesteśmy rzeczywiście wolni i odpowiedzialni. Wolność i odpowiedzialność pozwalają nam uczynić świat lepszym miejscem.

Działamy na rzecz lepszej przyszłości, ponieważ wiemy, że Chrystus pokonał śmierć spowodowaną przez nasze grzechy. Na Ziemi jest wiele bólu z powodu naszych błędów. Nasze strukturalne i ekologiczne grzechy zadają ból Ziemi i wszystkim stworzeniom, w tym nam samym. Wiemy, że wyrządziliśmy wiele szkód Stworzeniu i światu, w którym żyjemy, z powodu naszych zaniedbań, z powodu ignorancji, ale także, w wielu przypadkach, z powodu naszego nieustannego pragnienia zaspokojenia nierealistycznych egoistycznych marzeń (por. Rzymian 8:22).

Jest takie zdanie powszechnie przypisywane świętemu Augustynowi, które mówi: „Nadzieja ma dwie piękne córki. Ich imiona to gniew i odwaga; gniew na to, jakie rzeczy są i odwagę, aby zobaczyć, że nie pozostają takie, jakie są”. Kiedy jesteśmy świadkami wołania i cierpienia Ziemi i wszystkich stworzeń, niech święty gniew poruszy nas do odwagi, by mieć nadzieję i aktywnie działać na rzecz sprawiedliwości. Wierzymy, że wcielenie Syna Bożego daje wskazówki, które pozwalają nam stawić czoła niepokojącemu stanowi świata. Bóg jest z nami w naszych wysiłkach, aby odpowiedzieć na wyzwania świata, w którym żyjemy (por. Rz 8:23).

Istnieją różne formy nadziei. Nadzieja nie jest jedynie optymizmem. Nie jest utopijną iluzją. Nie jest oczekiwaniem na magiczny cud. Nadzieja to zaufanie, że nasze działanie ma sens, nawet jeśli jego rezultaty nie są natychmiast widoczne (por. Rz 8:24). Nadzieja nie działa sama. Wcześniej w liście do Rzymian św. Paweł Apostoł wyjaśnia ścisły związek nadziei z procesem wzrostu: „wytrwałość [rodzi] wypróbowaną cnotę, wypróbowana cnota zaś – nadzieję” (Rz 5:4). Cierpliwość i wytrwałość są bliskimi towarzyszami nadziei. Są to cechy, które prowadzą do nadziei.

Wiemy, jak ważne jest podjęcie odważnych działań w celu powstrzymania kryzysu klimatycznego i ekologicznego. Wiemy również, że ekologiczne nawrócenie jest powolnym procesem, ponieważ ludzie są zbyt uparci, by zmieniać swoje umysły, serca i sposoby życia. Czasami nie wiemy, jak powinny wyglądać nasze działania. Podczas naszej podróży przez życie, każdego dnia przychodzą nam nowe pomysły i inspiracje, aby znaleźć lepszą równowagę między pilnością sytuacji a powolnym rytmem długotrwałych zmian. Możemy nie w pełni rozumieć wszystko, co się dzieje, możemy nie rozumieć dróg Boga, ale jesteśmy wezwani do zaufania i podążania za konkretnymi i trwałymi działaniami, idąc za przykładem Chrystusa, Odkupiciela całego kosmosu (por. Rz 8:25).

W niektórych językach tłumaczenie Pawłowego fragmentu wyraża, że nadzieja nie jest biernym oczekiwaniem, ale raczej aktywną nadzieją (por. Rz 8:20-21). Wiele możemy się nauczyć od innych kultur i krajów na temat tego, jak mieć nadzieję i działać razem ze Stworzeniem. Portugalski czasownik „esperançar”, jak również hiszpański „esperanzar”, dobrze wyrażają, że nadzieja musi być rozumiana jako czasownik aktywny, aby uniknąć wpadnięcia w pułapkę powierzchownej pozytywności. W języku francuskim także znajdziemy dwa różne sposoby mówienia o tym pojęciu: „espoir”, które przywołuje postawę oczekiwania i „espérance”, które wyraża aktywną nadzieję w świetle Boga. Ten sam niuans pojawia się w języku arabskim, który rozróżnia między „amal ( لما )„ i »raja« ( ءاجر )”, pokazując, że jest o wiele więcej do przemyślenia na temat tego, co mamy na myśli, kiedy mówimy o „nadziei”.

Zobacz też: Ks. Stanisław Haręzga, Nadzieja przyszłej chwały. W wizji św. Pawła z Listu do Rzymian, artykuł w najnowszym numerze Życia duchowego 119/2024.

Kiedy zorganizować świętowanie Czasu dla Stworzenia?

  • w niedzielę, 1 września, na otwarcie Czasu dla Stworzenia;
  • i/lub w niedzielę, 6 października, na zamknięcie tego okresu;
  • ewentualnie w piątek, 4 października – jeśli życie parafii lub wspólnoty pozwala na obchody w dni powszednie;
  • i/lub w każdy inny dzień, który ma znaczenie dla parafii lub wspólnoty.

Przygotowując się do organizacji „Czasu dla Stworzenia” we własnej wspólnocie, dobrze jest pamiętać, że bardziej niż wydarzenia warto umożliwiać spotkania, aby praktykować słuchanie w duchu ekumenizmu, angażując się wspólnie w działania na rzecz naszego wspólnego domu oraz inspirując duchowością ekologiczną, aby podjąć naszą odpowiedzialność jako opiekunowie Stworzenia.

Celebrowanie „Święta Stworzenia” w niedzielę, 1 września

Święto Stworzenia przypada w tym roku 1 września. Znane jest również jako Dzień Stworzenia lub Światowy Dzień Modlitwy za Stworzenie. Jest ono ważną uroczystością, która inspiruje i karmi duchowo cały „Czas dla Stworzenia”, który z niego wypływa. Oprócz tego, że jest to czas pokuty za nasze zbezczeszczenie daru Stworzenia oraz modlitwy o jego uzdrowienie i zbawienie, to święto czci Boga jako Stwórcę i upamiętnia wielką tajemnicę stworzenia kosmosu. Innymi słowy, nie chodzi tylko o świętowanie „Stworzenia jako stworzonego świata”, którym Bóg nas obdarzył, ale przede wszystkim o świętowanie „Stworzenia jako fundamentalnej tajemnicy” naszej chrześcijańskiej wiary. Krótko mówiąc, jest to moment, aby podziękować i chwalić Boga jako Stwórcę. Warto przypomnieć wspólnocie o podwójnej symbolice niedzieli jako zarówno „dnia stworzenia” („pierwszego dnia tygodnia”, kiedy Bóg rozpoczął akt stwórczy, zgodnie z Księgą Rodzaju 1), jak i „dnia zmartwychwstania”.

Liturgia

Msza za Stworzenie (wbrane propozycje z broszury przygotowanej przez Laudato Si’ Movement)

Msza za Stworzenie to celebracja eucharystyczna ze szczególnym naciskiem na świętowanie Bożego daru stworzenia. Jest ona zgodna ze strukturą standardowej mszy katolickiej, ale jest wzbogacona o symbole i oprawę, które wzmacniają biblijne pojęcie modlitwy razem z całym stworzeniem. W ten sposób celebracja zachęca wiernych do świadomej refleksji nad związkiem między naszą wiarą a Bożym stworzeniem. Jak stwierdzono w Katechizmie Kościoła Katolickiego: „W Ofierze Eucharystycznej całe stworzenie umiłowane przez Boga zostaje przedstawione Ojcu, jakby oddane Mu przez śmierć i zmartwychwstanie Chrystusa” (KKK 1359).

Znak krzyża na rozpoczęcie

Niech łaska i pokój od naszego Boga Stwórcy, który umieszcza nas pośród rozległego i rozszerzającego się Wszechświata na naszej pięknej i kruchej planecie, będą z wami!

Wprowadzenie

Zebraliśmy się tu dzisiaj w imię Bożego Ducha Stwórcy, który w miłości rodzi cały wszechświat pełen stworzeń, oraz w imię Słowa Bożego, wypowiedzianego w ciszy, nadającego kształt i formę całemu stworzeniu, a także w imię Mądrości Bożej, która tka rozwijającą się sieć życia, objawiając swoją mądrość poprzez wiele różnych głosów stworzenia.

Obrzęd pokutny

Panie, Ty zapraszasz nas do komunii miłości z całym stworzeniem: Panie, zmiłuj się nad nami!

Chryste, jesteśmy ludem pragnącym uzdrowienia ran Matki Ziemi i pojednania z naszymi bliźnimi: Chryste, zmiłuj się nad nami!

Panie, otwórz nasze serca, abyśmy mogli usłyszeć wołanie ziemi i płacz ubogich. Panie, zmiłuj się nad nami!

Kolekta

Módlmy się. „Wszechmogący Boże, który jesteś w całym wszechświecie oraz w najmniejszym z Twoich stworzeń, Ty, który otaczasz swą czułością wszystko, co istnieje, ześlij na nas moc swojej miłości, byśmy zatroszczyli się o życie i piękno. Napełnij nas pokojem, abyśmy żyli jak bracia i siostry i nikomu nie wyrządzali krzywdy. Boże ubogich, pomóż nam uratować opuszczonych i zapomnianych tej ziemi, którzy znaczą tak wiele w Twoich oczach” (Laudato Si’ 246). Prosimy Cię o to przez naszego Pana Jezusa Chrystusa, Twojego Syna, który z Tobą żyje i króluje w jedności Ducha Świętego, Bóg na wieki wieków. Amen.

Modlitwa wiernych

Boże Stworzycielu, gdy świętujemy Czas dla Stworzenia, naucz nas dostrzegać Twoje ślady w pięknie stworzenia. Pomóż nam słuchać głosu stworzenia, zainspiruj nas do poszanowania praw wszystkich ludzi i wszystkich żyjących gatunków, zainspiruj do dzielenia się Twoimi darami dzisiaj i do bycia zawsze świadomymi tych, którzy przyjdą po nas jutro.

Boże Stworzycielu, wysłuchaj nas, Panie.

Boże wszelkiego życia, dziękujemy Ci za dar Ziemi, naszego wspólnego domu. Obecnie wielu ludzi, oceany i ekosystemy Ziemi walczą o przetrwanie. Pomóż nam zmienić nasze postępowanie i prowadź nas do życia w prostocie i komunii, czyniąc potrzeby naszych bliźnich i oddawanie Tobie czci naszą troską.

Boże Stworzycielu, wysłuchaj nas, Panie.

Módlmy się, aby globalne porozumienia mające na celu zmniejszenie naszego wpływu na planetę i opiekę nad ubogimi były honorowane przez rządy na całym świecie. Boże, daj odwagę światowym przywódcom, aby priorytetowo traktowali dobro naszej planety i podejmowali kluczowe decyzje z korzyścią dla całej społeczności Ziemi.

Boże Stworzycielu, wysłuchaj nas, Panie.

Módlmy się za siebie nawzajem, abyśmy mogli żyć zgodnie z wizją i wartościami encykliki papieża Franciszka Laudato si’. O trosce o nasz wspólny dom. W szczególności módlmy się o zwrócenie większej uwagi na sprawiedliwość społeczną, sprawiedliwość klimatyczną i sprawiedliwość międzypokoleniową.

Boże Stworzycielu, wysłuchaj nas, Panie.

Panie, modlimy się, abyśmy mogli głębiej docenić piękno i różnorodność wszystkiego, co stworzyłeś. Podczas naszej podróży przez proces synodalny, pomóż nam również słuchać głosu stworzenia, aby uznać, jak głęboko jesteśmy połączeni ze sobą nawzajem i ze światem przyrody.

Boże Stworzycielu, wysłuchaj nas, Panie.

Panie, w duchu wezwania Twojego Syna, Jezusa, do naśladowania Go poprzez wyrzeczenie się siebie, pragniemy ograniczyć wszelki szkodliwy konsumpcjonizm, marnotrawstwo i zanieczyszczenie, a zamiast tego budować harmonijne relacje ze sobą nawzajem i światem przyrody.

Boże Stworzycielu, wysłuchaj nas, Panie.

Trzecia Prefacja Zwykła: Bóg Stwórca i Odkupiciel człowieka

-Pan z wami. – I z duchem twoim.

-W górę serca. -Wznosimy je do Pana.

-Dzięki składajmy Panu Bogu naszemu. -Godne to i sprawiedliwe.

Zaprawdę, godne to i sprawiedliwe, słuszne i zbawienne, * abyśmy zawsze i wszędzie Tobie składali dziękczynienie, *Panie, Ojcze święty, wszechmogący, wieczny Boże. Ty przez umiłowanego Syna swojego stworzyłeś człowieka * i w swojej dobroci odrodziłeś go do nowego życia. *Dlatego służą Tobie wszystkie stworzenia, * wysławiają Ciebie wszyscy odkupieni * jednym sercem błogosławią Ciebie Twoi Święci. My także razem z wszystkimi Aniołami * głosimy Twoją chwałę, z radością wołając: Święty…

Modlitwa eucharystyczna

Sugerujemy IV (lub III) Modlitwę Eucharystyczną, która ma kosmiczną oprawę i dobrze współbrzmi z treściami Mszy za Stworzenie.

Modlitwa po Komunii

Módlmy się. „Ulecz nasze życie, byśmy strzegli świata, a nie łupili go, byśmy rozsiewali piękno, a nie skażenie i zniszczenie. Dotknij serc tych, którzy szukają jedynie zysków kosztem ubogich i ziemi. Naucz nas odkrywania wartości każdej rzeczy, kontemplowania w zadziwieniu, uznania, że jesteśmy głęboko zjednoczeni z każdym stworzeniem w naszej pielgrzymce ku Twej nieskończonej światłości. Dziękujemy, że jesteś z nami każdego dnia. Wspieraj nas, prosimy, w naszych zmaganiach na rzecz sprawiedliwości, miłości i pokoju” (Laudato si’ 246). Prosimy Cię o to w imię Jezusa Chrystusa, który z Tobą żyje i króluje w jedności Ducha Świętego, jeden Bóg, na wieki wieków. Amen.

Błogosławieństwo końcowe

Wprowadzenie: Idąc do naszych domów w świetle Chrystusa, Zbawiciela całego kosmosu, dziękujmy za sposób, w jaki jesteśmy podtrzymywani i otoczeni troską przez stworzenia. Karmione chlebem i winem, Ciałem i Krwią Chrystusa, niech nasze serca pozostaną niezłomnymi pielgrzymami w podróży ku uzdrowieniu i pojednaniu między ludzkim i nie-ludzkim światem przyrody. Niech nasza wdzięczność prowadzi nas do życia w pokorze i kroczenia z troską i szacunkiem dla wszystkiego, co Bóg stworzył.

***

Kolekta i modlitwa po komunii pochodzą z końcowej modlitwy zawartej w Laudato si’. Jeśli te modlitwy nie są używane, można również rozważyć zakończenie mszy świętej jedną z końcowych modlitw z Laudato si’ przed rozesłaniem. W takim przypadku cała wspólnota może odmówić tę modlitwę razem.

  • Inne materiały do przygotowania celebracji Eucharystii z wątkami dotyczącymi stworzenia znajdują się na stronie portalu „Święto stworzenia”
  • Organizacja ekumenicznego nabożeństwa modlitewnego to prosty i piękny sposób na świętowanie tego okresu. „Czas dla Stworzenia” daje wspaniałą okazję do nawiązania kontaktu z chrześcijanami innych wyznań.

 

Wskazówki do osobistej modlitwy

 

Ignacjańska „Kontemplacja pomocna do uzyskania nadziei (Ad spem)”  (por. Ćwiczenia duchowe nr 230-237).

Należy zwrócić uwagę na dwie rzeczy. Pierwszą jest to, że nadzieję należy opierać bardziej na czynach niż na słowach. Po drugie nadzieja polega na wspólnym działaniu płynącym z miłości, tworząc nowe, pozytywne możliwości. Przy tym inicjatywa zawsze pochodzi z komunii Trójcy Świętej, która działa wśród nas przez Ducha Świętego. Nasze szczęście polega na wolnej odpowiedzi poprzez ufne i twórcze zaangażowanie się w Boże działanie.

Prosić o to, czego chcę i pragnę: poproszę o pełne wdzięczności dostrzeganie odnawiającego działania Boga przez Jego Ducha, abym mógł w nim uczestniczyć z radością i entuzjazmem.

Punkt pierwszy: Odnawiające działanie Boga w mojej własnej historii życia.

Przypomnę sobie ślady nadziei, których doświadczyłem w moim życiu – od mojego stworzenia, przez odkrycie wiary, aż po moje osobiste powołanie – zastanawiając się nad tym, jak wiele pełnych nadziei początków oraz nowych początków dał mi Bóg, mój Pan. Uświadomię sobie, jak zaskakująco i uzdrawiająco On w tym działał i jak bardzo ten sam Pan pragnie przyjąć mnie do swojej Komunii oraz dać mi wiarę w Jego obietnicę i w sens moich działań, niezależnie od ich widocznego sukcesu. (Można odmówić Suscipe)

Punkt drugi: Odnawiające działanie Boga w stworzeniu.

Rozważę, jak Bóg nieustannie odnawia stworzenie, dając rzeczom ich istnienie, roślinom wzrastanie, zwierzętom zmysłowe odczuwanie, a ludziom duchowy wgląd i niemal nieograniczoną zdolność do współpracy. Rozważę, jak Bóg podtrzymuje wszystko, pomimo niesionego przez ludzi zniszczenia, oraz przyciąga do nowej wiosny; jak kwiaty rozkwitają na ruinach wojennych; jak dzikie zwierzęta odzyskują opuszczone terytoria i rozprzestrzeniają się ponownie; jak rany poranionych ludzi goją się i stają się źródłem pojednania, sprawiedliwości i pokoju. Tak samo we mnie: rozważę, jak On mnie przenika, uzdrawia i uświęca, czyniąc ze mnie świątynię Ducha Świętego, twórczy obraz mojego Stwórcy. (Można odmówić Suscipe)

Trzeci punkt: Boże zaproszenia, by stać się współpracownikiem w Jego odnawiającym działaniu.

Rozważę, jak Bóg nieustannie stwarza dla mnie nowe możliwości i szanse we wszystkich stworzonych rzeczach. Zachowuje się jak artysta, który nie szczędzi wysiłków, by poruszyć moje serce poprzez swoje dzieła, abym sam stał się twórczy. W ten sposób, z moją pomocą, chce doprowadzić świat do spełnienia Jego Nowego Stworzenia. Tak więc jest obecny i działa w stworzeniach, które wołają o moją opiekę i inspirują mnie; w niedoskonałych, ale autentycznych ludzkich inicjatywach, przebudzeniach i ideach, zza których prześwituje wspaniała Boża obietnica i które zapraszają mnie do współpracy; w ubogich, uciskanych i cierpiących, z którymi bliskość zbliża mnie do Chrystusa; oraz w głoszeniu Jego Kościoła, które prowadzi do akceptacji i nawrócenia oraz umieszcza mnie we wspólnocie wierzących. (Można odmówić Suscipe)

Punkt czwarty: Zmartwychwstały Chrystus jako źródło odnowy.

Kontempluję zmartwychwstałego Chrystusa, którego rany są przemienione i którego światło oświetla całe stworzenie, jak z pogodną twarzą zwraca się do mnie i jak promieniuje Jego radość. Uświadomię sobie, że cała moja nadzieja, cała moja moc miłości, wszystkie moje fizyczne i duchowe zdolności oraz całe moje dążenie do zmiany jest odbiciem Jego doskonałej nadziei i miłującej mocy, Jego ducha i Jego kosmicznego ciała, odbiciem Jego dążenia do tego, by pewnego dnia być wszystkim we wszystkich. (Można odmówić Suscipe)

Suscipe (o nadziei):

Zabierz, Panie, i przyjmij, moje pragnienie czynienia dobra, moją tęsknotę za sprawiedliwością, pokojem i integralnością stworzenia, cały mój czas, moje możliwości, dary i talenty. Ty mi je dałeś, oddaję je Tobie. Wszystko jest Twoje, rozporządzaj tym zgodnie z Twoją wolą. Daj mi tylko Twoją miłość i nadzieję. To mi wystarczy.

Zakończ rozmową z Bogiem-Stworzycielem i modlitwą Ojcze nasz.

Autor: Fabian Moos SJ

Lektura duchowa

W duchu refleksji i modlitwy warto przeczytać Orędzie papieża Franciszka na Światowy Dzień Modlitw o Ochronę Świata Stworzonego, 1.09.2024 r.

Punkty do rozmowy w grupie o tegorocznym temacie i symbolu: „Różne wymiary nadziei”

– Chrześcijańska nadzieja nie jest powierzchowna, jest konkretna. Nasza nadzieja jest zakorzeniona w Bożych obietnicach i czynach.

– Potrzeba metanoi, ekologicznego nawrócenia i pojednania z Ziemią. Duch Święty jest tym, który kieruje naszym nawróceniem, prowadząc nas głębiej w zrozumienie, że jesteśmy kosmiczną rodziną.

– Aby zmienić system, musimy zmienić nasze nastawienie.

– Ważne jest dla nas słuchanie głosów, które krzyczą i jęczą, społeczności, które tracą ziemię i środki do życia z powodu zmian klimatycznych, wymierania gatunków, rozkładów ekosystemów, zniszczeń z powodu przemysłu wydobywczego.

– Aktywną nadzieję w naszych chrześcijańskich wspólnotach można dostrzec w trosce o Stworzenie,

słysząc głos ubogich, słysząc wołanie Ziemi.

– Nadzieja inspiruje nas do działania; ponieważ mamy nadzieję, możemy działać i widzieć to, na co mamy nadzieję.

– Zbiorowe działanie daje nadzieję tym, którzy cierpią z powodu lęku klimatycznego, przytłoczonych faktem, że czas ucieka. Chrześcijańska nadzieja napędza działania.

– Transformacja wymaga czasu, musimy być cierpliwi. Nadzieja jest również procesem, wymaga cierpliwości.

– Nadzieja to wiara w rzeczy, których nie widzimy, nadzieja to świadomość, że jutro będzie lepsze, ponieważ Chrystus zmartwychwstał, pokonał wszelkie zło. Życie przezwycięża wszystko.

– Aktywna nadzieja to wartość niepieniężna, która ma moc zmieniania świata.

Modlitwa inspirowana Pismem Świętym:

Do modlitwy można wykorzystać tekst św. Pawła z Listu do Rzymian, rozdział 8, wersety 19-25. Tekst ten i komentarz do niego znajdują się na początku tej strony

Ignacjański rachunek sumienia w świetle stworzenia

Ignacjański rachunek sumienia to sposób na to, by strzec ekologicznego nawrócenia i wyciągać z niego właściwe konsekwencje. Pomimo nazwy, nie chodzi tu jedynie o grzechy. Ekologiczną wersję tej modlitwy, paralelną do pięciopunktowego tradycyjnego ujęcia, zaproponował Joseph Carver SJ. Warto ją rozwinąć w duchu trynitarnej teologii stworzenia, przedstawionej w encyklice Laudato si’ (LS 238).

Zrób znak krzyża i poproś Ducha Świętego o światło.

  1. Modlitwę zacznij od dziękczynienia i wdzięczności za dary, które Bóg Ojciec ofiarował ci dziś w całym stworzeniu. Wszelkie stworzenie odzwierciedla piękno i błogosławieństwo Boga. On sam daje w nim siebie. Zapytaj siebie: w którym momencie i miejscu byłem tego najbardziej świadomy dzisiaj?
  2. Proś o serce otwarte na poruszenia Ducha Świętego Stworzyciela, który na pewno inspirował cię do troski o stworzenie. Czy jesteś w stanie zidentyfikować te poruszenia i określić, kiedy i gdzie robiłeś świadome wysiłki, aby zatroszczyć się o Boże stworzenie w mijającym dniu?
  3. Spójrz na trudności i radości, jakich dzisiaj doświadczyłeś w tej trosce. Pytaj Boga, jak dzisiaj byłeś przyciągany do Boga poprzez stworzenie? Jak byłeś dzisiaj zapraszany do odpowiedzi na Boże działanie w stworzeniu? Czy jest jakiś aspekt twojej relacji ze stworzeniem, który wymaga zmiany?
  4. Stając przed Jezusem Chrystusem, przez którego i dla którego wszystko zostało stworzone, proś o prawdziwą i jasną świadomość twojej grzeszności, brak odpowiedzi na potrzeby stworzenia, sprzeniewierzania się mu. Jak mógłbyś naprawić pęknięcia w twojej relacji ze stworzeniem?
  5. W końcu proś o nadzieję na przyszłość, proś o większą wrażliwość i wyczucie Bożej żywej obecności w całym stworzeniu, o poczucie współodpowiedzialności i solidarności, więzi i komunii ze wszystkim, co Bóg stworzył. Proś o łaskę widzenia świata oczami Jezusa, który we wszystkim odkrywał przesłanie Boga, bo cała rzeczywistość zawiera w sobie znamię Trójcy Świętej (LS 239).

Zakończ modlitwą Ojcze nasz.

Impulsy do modlitwy we wspólnocie

(parafia, grupa modlitewna, szkoła, różne wspólnoty chrześcijańskie, rodzina, przyjaciele…).

Zorganizuj nabożeństwo na łonie przyrody

– Aby w pełni celebrować Boże stworzenie, dobrze jest, jeśli to możliwe, zorganizować wspólną modlitwę poza budynkiem i chwalić Pana Boga w kontekście Bożego stworzenia – ono już czci wymownie Boga: nawet góry, rzeki i drzewa czczą Pana po prostu robiąc to, do czego Bóg je stworzył!

– Warto rozważyć miejsce o jakimś szczególnym, ekologicznym znaczeniu:

* Jeśli jest to miejsce o wielkim naturalnym pięknie, to można skupić się na dziękczynieniu Bogu i zobowiązaniu się do ochrony tego miejsca i innych, podobnych.

*Jeśli jest to miejsce, w którym widać w szczególny sposób degradację środowiska, dobrze jest skupić się na wyznaniu naszych grzechów środowiskowych i żalu z powodu utraconych różnorodnych głosów stworzeń oraz podjąć zobowiązanie do działań zmierzających do uzdrowienia i przywrócenia dobrego stanu przyrody.

– W celu przygotowania miejsca modlitwy dzieci i dorośli mogą zebrać z okolicy jakieś symboliczne przedmioty. Symbole te mogą reprezentować „owoce ziemi i pracy rąk ludzkich”, a także służyć jako przypomnienie głosów całego stworzenia, które przyłącza się do modlitwy.

– Warto uwzględnić chwilę ciszy, aby posłuchać przyrody i bez słów dołączyć się do pieśni uwielbienia, jaką śpiewają stworzenia.

– Zamiast kazania czy homilii, można podzielić zgromadzonych na grupy, aby przeprowadzić krótkie dzielenie się stosownym fragmentem Biblii (np. tekstem z Listu do Rzymian 8, 19-25).

Inne inicjatywy

Materiały Caritas Polska

Caritas Polska, jako promotor Czasu dla Stworzenia pod patronatem KEP, zaproponowała by hasłem tegorocznego Czasu dla Stworzenia było „Kupuję Umiar”. Ma to wskazać na źródłową przyczynę całego, wielopłaszczyznowego kryzysu przyrodniczego, którą to przyczyną jest konsumpcjonizm, nakręcany tzw. logiką rynku. Odpowiedzią katolików na wszechobecny nadmiar i przesyt powinien był naturalny dla świadomego człowieka umiar.

Wspólna lektura encykliki „Laudato si’”

W okresie „Czasu dla Stworzenia” można utworzyć grupę dyskusyjną, która wspólnie czyta i omawia Encyklikę Papieża Franciszka: Laudato si’. W trosce o wspólny dom (2015)

Spacer lub pielgrzymka

Warto zorganizować spacer kontemplacyjny nad lokalną rzeką lub w okolicznym lesie w celu medytowania nad darem Bożego stworzenia i naszą odpowiedzią na ten dar, aby przeżyć głębszy związek z całym otaczającym nas życiem.

Można też zorganizować pielgrzymkę do ważnego miejsca ekologicznego lub miejsca, które jest świadkiem niesprawiedliwości ekologicznej lub społecznej. Pielgrzymka może zakończyć się nabożeństwem modlitewnym.

Dzielenie się swoimi doświadczeniami

Dobrze jest udokumentować wydarzenia i działania zdjęciami lub filmami oraz udostępnić je w swoich kanałach i na swoich stronach w internecie wraz z krótką (lub dłuższą) notatką. Mogą one zainspirować do modlitwy i działania na rzecz ochrony stworzenia ludzi na całym świecie. Zdjęcia pojawią się na ekumenicznym, chrześcijańskim portalu SeasonOfCreation.org, jeśli użyje się hashtagu #SeasonOfCreation.

Praktyka nowych, „ekologicznych” uczynków miłosierdzia

Owocem Nadzwyczajnego Jubileuszu Miłosierdzia (2015/2016) jest rozszerzona przez papieża Franciszka lista tradycyjnych uczynków miłosierdzia. Dwa nowe to: ósmy uczynek miłosierdzia względem duszy: „Zachwycić się dziełem stworzenia”, oraz ósmy uczynek miłosierdzia względem ciała: „Dbać o świat – nasz wspólny dom”. Warto przełożyć je na konkretne zachowania. Więcej o uczynkach miłosierdzia w jezuickim podejściu przeczytasz tutaj: „Ekologiczna troska co do duszy i co do ciała” oraz tutaj: „Ekologiczne uczynki miłosierdzia”.

„Czas dla Stworzenia” – okazja do zrobienia kolejnego kroku w kierunku zmiany stylu życia

Nasze indywidualne działania są ważne: świętowanie stworzenia, udział w sprzątaniu świata, sadzenie drzew i zmniejszanie naszego śladu węglowego to tylko to niektóre z natychmiastowych działań, które możemy podjąć. Trzeba również zdać sobie sprawę, że potrzebujemy potężnego ruchu sprawiedliwości. Chrześcijanie i ludzie dobrej woli razem mogą być potężną rzeką sprawiedliwości i pokoju, która ożywi ziemię i przyszłe pokolenia, rzeką, która może poruszyć góry niesprawiedliwości.

Dla pogłębienia i dalszego zaangażowania

Duchowość ignacjańska dla ekologicznego nawrócenia

Czy duchowość ignacjańska może – obok innych tradycji humanistycznych, naukowych i religijnych – inspirować do głębokiego rozumienia stworzenia oraz pobudzać do odpowiedzialności i troski o Ziemię?

Międzykontynentalne sympozjum o Ćwiczeniach duchowych św. Ignacego z Loyoli

W dniach 10-16 czerwca 2024 r., w Międzynarodowym Centrum Duchowości Cova Sant Ignasi w Manrezie w Hiszpanii odbyło się sympozjum o światowym zasięgu poświęcone tematowi: „Ćwiczenia duchowe i nawrócenie ekologiczne”. Podjęty został problem, w jaki sposób doświadczenie Ćwiczeń może promować świadomość i zmianę postawy wobec kryzysu ekologicznego. Zaproszeni zostali prelegenci z różnych części świata, którzy są zaangażowani w ten obszar i którzy podejmowali także refleksję nad związanym z nim doświadczeniem duchowym. Podjęli się oni przestudiowania czterech tygodni ignacjańskich Ćwiczeń duchowych, aby zbadać ich potencjał w odpowiedzi na to współczesne wyzwanie, przed którym staje cała ludzkość. Więcej o sympozjum, jego celach i metodyce na stronie jezuici.pl.

Playlista z referatami i dyskusjami (w języku angielskim i hiszpańskim z tłumaczeniami symultanicznymi na te języki) jest dostępna na youtube Cova Sant Ignasi, w języku angielskim oraz w języku hiszpańskim.

Najnowszy numer jezuickiego kwartalnika Życie Duchowe (Lato, 119/2024) pt. „Mistyka stworzenia”.

Numer otwierają artykuły odwołujące się do Biblii. Maria Miduch ukazuje Boga jako miłośnika życia, który stworzył i kocha nie tylko człowieka, ale całe stworzenie. Dariusz Kowalczyk SJ pisze o trynitarnej mistyce stworzenia, nawiązując do żydowskiej teorii tzimtzùm, według której Bóg przed stworzeniem świata wycofał się, by zrobić miejsce dla nie-Boga. Wybór żydowskich komentarzy dotyczących stworzenia świata prezentuje rabinka Małgorzata Kordowicz. Z kolei ks. Mariusz Rosik wyjaśnia, jak winniśmy rozumieć zaproszenie Boga, by czynić sobie ziemię poddaną, a ks. Stanisław Haręzga ukazuje nadzieję przyszłej chwały płynącą dla całego stworzenia w wizji św. Pawła z Listu do Rzymian. W numerze prezentujemy też spojrzenie na świat wybranych świętych żyjących przed wiekami i ludzi nam współczesnych, których podejście do stworzenia i troski o nie pozostaje cały czas aktualne i może być cenną wskazówką w działaniach na rzecz ekologii, w tym także ekologii ducha. Wśród tekstów na ten temat między innymi artykuły: Leona Nieściora OMI o przyczynku św. Augustyna do ekologii integralnej, Justyny Łukaszewskiej-Haberkowej o ekologii św. Hildegardy z Bingen, Stanisława Jaromiego OFMConv o „Laudato si’” i św. Bonawenturze, Pawła Hańczaka OCD o zachwycie nad światem świętych Karmelu, Roberta Danieluka SJ o wrażliwości na piękno stworzenia pierwszych jezuickich misjonarzy, Jolanty Koszteyn o Piotrze Lenartowiczu SJ, nazwanym przez Autorkę „Bożym przyrodnikiem”, oraz wspomnienie Magdaleny Jaroszewicz o ks. Romanie Rogowskim – mistrzu mistyki przyrody. W „Duchowości Ćwiczeń” artykuł Jacka Poznańskiego SJ, który w zarysie przedstawia ignacjańską duchowość stworzenia.

Artykuły dostępne online:

Ks. Stanisław Haręzga, Nadzieja przyszłej chwały. W wizji św. Pawła z Listu do Rzymian

Paweł Hańczak OCD, Piękno i tajemnica stworzenia u świętych Karmelu

Sympozjum i monografia poświęcona Adhortacji Apostolskiej Laudate Deum. O kryzysie klimatycznym Papieża Franciszka (2023)

W październiku 2023 roku z inicjatywy Instytutu Filozofii Uniwersytetu Ignatianum w Krakowie oraz Ruchu Ekologicznego św. Franciszka z Asyżu – REFA odbyła się w Krakowie dyskusja panelowa pt. „Papież Franciszek: LAUDATE DEUM. Adhortacja apostolska w sprawie kryzysu klimatycznego”. Wprowadzenie w formie specjalnego nagrania wideo przygotował Msgr Anthony Onyemuche Ekpo z Dykasterii ds. Integralnego Rozwoju Człowieka w Watykanie.

W części pierwszej głos zabrali eksperci: Dr Stanisław Jaromi OFMConv (REFA), który przedstawił zasadnicze punkty „Laudate Deum”, następnie Patryk Białas (REFA) omawiał różne reakcje na kryzys klimatyczny. Prof. Cezary Kościelniak (UAM) zaprezentował swoją refleksję o paradygmacie technokratycznym i polityce międzynarodowej w ujęciu „Laudate Deum”. Na koniec części eksperckiej, prof. Józef Bremer SJ (UIK) omówił zagadnienie koncepcji rozwoju, szczególnie w kontekście szybkich przemian technologicznych, takich jak sztuczna inteligencja.

W drugiej części oddano głos aktywistom. Agnieszka Mędrek ze Stowarzyszenie Drwinka opowiedziała o swoich doświadczeniach z troską o lokalny ekosystem rzeczny w jednej z dzielnic Krakowa. Teresa Stanek ze studenckiego Koło Ekologiczne VIRIDIS UIK opowiedziała o troskach i nadziejach młodych. Ponownie Patryk Białas, tym razem jako działacz kilku stowarzyszeń i fundacji, m.in. BoMiasto, wskazywał na radykalne przemiany lokalnego środowiska pod wpływem działalności człowieka. Debatę zakończyła degustacja lokalnych ekologicznych dań przygotowanych przez gospodarstwo ekologiczne „Herbaciane Pola” z Jeleśni na Orawie, górskim terenie w południowej Polsce.

Panel odbył się w czwartek, 19 października 2023r.,, w budynku Uniwersytetu Ignatianum w Krakowie. Wydarzenie prowadził dr Jacek Poznański SJ (UIK). Zapis całego panelu jest dostępny na kanale youtube UIK.

Omówienie debaty na portalu „Święto Stworzenia”.

Monografię pt. „Laudate Deum. Papieża Franciszka walka o klimat” pod red. o. Stanisława Jaromiego OFMConv. można nabyć w Księgarni Internetowej Wydawnictwa WAM.

Inne jezuickie (i nie tylko) miejsca warte odwiedzenia

Kilka inspirujących cytatów z encykliki Papieża Franciszka Laudato si’

„Myślę, że Franciszek jest w najwyższym stopniu wzorem troski o to, co słabe, oraz patronem ekologii integralnej, przeżywanej z radością i autentycznością. Jest on świętym patronem tych wszystkich, którzy prowadzą badania i pracują w dziedzinie ekologii, miłowanym również przez wielu niechrześcijan. Pokazał szczególną wrażliwość na Boże stworzenie oraz na najuboższych i opuszczonych. (…) Był mistykiem i pielgrzymem, który żył z prostotą i we wspaniałej harmonii z Bogiem, z innymi ludźmi, z naturą i z samym sobą. Dostrzegamy w nim, do jakiego stopnia nierozerwalnie są połączone troska o naturę, sprawiedliwość wobec biednych, zaangażowanie społeczne i pokój wewnętrzny” (LS 10).

„Jednakże nie możemy dziś nie uznać, że prawdziwe podejście ekologiczne zawsze staje się podejściem społecznym, które musi włączyć sprawiedliwość w dyskusje o środowisku, aby usłyszeć zarówno wołanie ziemi, jak i krzyk biednych” (LS 49).

„Duchowość chrześcijańska proponuje alternatywny sposób rozumienia jakości życia i zachęca do prorockiego i kontemplatywnego stylu życia, zdolnego do głębokiej radości, unikając obsesji na tle konsumpcji (LS 222).

„Człowiek ma tendencję, by sprowadzać kontemplacyjne wytchnienie do dziedziny tego, co bezowocne czy zbędne, zapominając, że w ten sposób odbiera się dokonywanemu dziełu to, co najważniejsze: jego sens. Naszym obowiązkiem jest włączenie w nasze działania bezinteresowności i wymiaru receptywnego. Jest to coś innego niż zwykła bezczynność. Chodzi o inny sposób działania, stanowiący część naszego istnienia. W ten sposób ludzkie działanie chronione jest nie tylko od pustego aktywizmu, ale także od niepohamowania oraz wyizolowania sumienia, co prowadzi do dążenia tylko do własnych korzyści”(LS 237).

„Z drugiej strony, nikt nie może wzrastać w radosnej wstrzemięźliwości, jeśli nie jest pogodzony z samym sobą. Częścią właściwego zrozumienia duchowości jest poszerzenie naszego rozumienia pokoju. Jest on czymś więcej niż brakiem wojny. Pokój wewnętrzny osoby ma wiele wspólnego z troską o środowisko i dobro wspólne, ponieważ, jeśli są one przeżywane autentycznie, odzwierciedla się w nich zrównoważony styl życia w połączeniu ze zdolnością do zadziwienia, prowadzącą do głębi życia. Natura jest pełna słów miłości, ale jak je usłyszeć pośród ciągłego hałasu, niepokoju i roztargnienia czy też kultu powierzchowności? Wiele osób doświadcza głębokiej niestabilności, popychającej do wykonywania wszystkiego na pełnych obrotach, by czuły się zajęte, w ciągłym pośpiechu, i by tratowały wszystko wokół siebie. Ma to wpływ na sposób, w jaki traktujemy środowisko. Ekologia integralna wymaga, aby poświęcić trochę czasu na odzyskanie spokojnej harmonii ze stworzeniem, na refleksję o naszym stylu życia i naszych ideałach, na kontemplację Stwórcy, który żyje pośród nas i w tym, co nas otacza, a którego obecności «nie powinno się wytwarzać, lecz odkrywać, odsłaniać »” (LS 225).

„Mówimy o pewnej postawie serca, przeżywaniu wszystkiego z pogodną koncentracją, umiejętności bycia przed kimś w pełni obecnym, nie myśląc o tym, co nastąpi później, o postawie tego, kto daje siebie w każdej chwili jako dar Boży, który powinien być przeżywany w pełni. Jezus uczył nas tej postawy, kiedy zachęcał nas, byśmy spojrzeli na lilie polne i ptaki powietrzne, lub gdy w obecności człowieka poszukującego «spojrzał z miłością na niego» (Mk 10, 21). On umiał być w pełni obecny wobec każdego człowieka i każdego stworzenia, i ukazał nam w ten sposób drogę przezwyciężenia chorobliwego niepokoju, który czyni nas powierzchownymi, agresywnymi i niepohamowanymi konsumentami” (LS 226).

„Ważne jest podjęcie dawnego nauczania, obecnego w różnych tradycjach religijnych, a także w Biblii. Chodzi o przekonanie, że „mniej znaczy więcej”” (LS 222).

„Bardzo szlachetne jest podjęcie obowiązku troski o środowisko poprzez małe codzienne działania” (LS 211).

„Nie można myśleć, że te wysiłki i tak nie zmienią świata. Działania takie rzucają w społeczeństwie ziarno dobra, które zawsze owocuje, niezależnie od tego, co można naocznie stwierdzić. Zapoczątkowują one w łonie tej ziemi dobro, które ma zawsze tendencję do rozprzestrzeniania się, czasami niedostrzegalnie. Ponadto praktyka tych zachowań przywraca nam poczucie godności, prowadzi ku doskonalszej głębi egzystencjalnej, pozwala nam doświadczyć tego, że warto iść przez ten świat” (LS 212).

„Przykład świętej Teresy z Lisieux zachęca nas do praktykowania małej drogi miłości, by nie przegapić okazji do dobrego słowa, uśmiechu, każdego małego gestu, zasiewającego pokój i przyjaźń. Na ekologię integralną składają się również proste codzienne gesty, przełamujące logikę przemocy, wyzysku, egoizmu” (LS 230).

„W tym kontekście, obok znaczenia małych codziennych gestów, miłość społeczna skłania nas do myślenia o wielkich strategiach, które skutecznie powstrzymałyby degradację środowiska i zachęciły do kultury troski, przenikającej całe społeczeństwo” (LS 231).

Modlitwa za naszą ziemię (z encykliki Laudato si’)
Wszechmogący Boże,
który jesteś w całym wszechświecie
oraz w najmniejszym z Twoich stworzeń,
Ty, który otaczasz swą czułością wszystko,
co istnieje,
ześlij na nas moc swojej miłości,
byśmy zatroszczyli się o życie i piękno.
Napełnij nas pokojem,
abyśmy żyli jak bracia i siostry
i nikomu nie wyrządzali krzywdy.
Boże ubogich,
pomóż nam uratować opuszczonych
i zapomnianych tej ziemi,
którzy znaczą tak wiele w Twoich oczach.
Ulecz nasze życie,
byśmy strzegli świata, a nie łupili go,
byśmy rozsiewali piękno,
a nie skażenie i zniszczenie.
Dotknij serc
tych, którzy szukają jedynie zysków
kosztem ubogich i ziemi.
Naucz nas odkrywania wartości każdej rzeczy,
kontemplowania w zadziwieniu,
uznania, że jesteśmy głęboko zjednoczeni
z każdym stworzeniem
w naszej pielgrzymce ku Twej nieskończonej światłości.
Dziękujemy, że jesteś z nami każdego dnia.
Wspieraj nas, prosimy, w naszych zmaganiach
na rzecz sprawiedliwości, miłości i pokoju.

 

Chrześcijańska modlitwa wraz ze stworzeniem (z encykliki Laudato si’)
Chwalimy Cię, Ojcze, wraz ze wszystkimi stworzeniami,
które wyszły spod Twojej wszechmocnej ręki.
Twoje są i pełne są Twojej obecności
i Twojej czułości.
Pochwalony bądź, Panie!
Jezu, Synu Boży,
wszystko przez Ciebie zostało stworzone.
Kształtowałeś się w łonie Maryi,
stałeś się częścią tej ziemi
i oglądałeś ten świat ludzkimi oczyma.
Dziś żyjesz w każdym stworzeniu
w Twojej chwale Zmartwychwstałego.
Pochwalony bądź, Panie!
Duchu Święty, który swoim światłem
kierujesz światem ku miłości Ojca
i towarzyszysz jękom stworzenia,
Ty żyjesz także w naszych sercach,
by nas pobudzać ku dobru.
Pochwalony bądź, Panie!
Panie Boże w Trójcy Jedyny, piękna Wspólnoto nieskończonej miłości,
naucz nas kontemplowania Ciebie
w pięknie wszechświata,
gdzie wszystko mówi nam o Tobie.
Rozbudź nasze uwielbienie i wdzięczność
za każdą istotę, którą stworzyłeś.
Obdarz nas łaską poczucia się wewnętrznie zjednoczonymi
ze wszystkim, co istnieje.
Boże miłości, ukaż nam nasze miejsce w tym świecie
jako narzędzi Twojej miłości
dla wszystkich istot tej ziemi,
bo żadna z nich nie jest przez Ciebie zapomniana.
Oświeć posiadających władzę i pieniądze,
aby nie popadli w grzech obojętności,
aby miłowali dobro wspólne, wspierali słabych
i opiekowali się światem, w którym żyjemy.
Ubodzy i ziemia wołają:
Panie, obejmij nas swą mocą i światłem,
abyśmy chronili wszelkie życie,
przygotowali lepszą przyszłość,
aby nadeszło Twoje Królestwo
sprawiedliwości, pokoju, miłości i piękna.
Pochwalony bądź, Panie!
Amen.

 

Pochwała stworzenia św. Franciszka z Asyżu

Najwyższy, wszechmogący, dobry Panie,
Twoja jest sława, chwała i cześć, i wszelkie błogosławieństwo.
Tobie jednemu, Najwyższy, one przystoją,
i żaden człowiek nie jest godny wymówić Twego Imienia.

Pochwalony bądź, Panie mój, ze wszystkimi Twoimi stworzeniami,
szczególnie ze szlachetnym bratem naszym słońcem,
przez które staje się dzień i nas przez nie oświecasz.
I ono jest piękne i świecące wielkim blaskiem:
Twoim, Najwyższy, jest wyobrażeniem.

Pochwalony bądź, Panie mój, przez brata naszego, księżyc
i nasze siostry gwiazdy;
ukształtowałeś je na niebie jasne, i cenne, i piękne.

Pochwalony bądź, Panie mój, przez brata naszego, wiatr
i przez powietrze, i chmury, i pogodę, i każdy czas,
przez które Twoim stworzeniom dajesz utrzymanie.

Pochwalony bądź, Panie mój, przez siostrę naszą, wodę,
która jest bardzo pożyteczna i pokorna, i cenna, i czysta.

Pochwalony bądź, Panie mój, przez brata naszego, ogień,
którym rozświetlasz noc:
a jest on piękny, i radosny, i krzepki, i mocny.

Pochwalony bądź, Panie mój, przez siostrę naszą matkę ziemię,
która nas żywi i chowa,
i rodzi różne owoce z barwnymi kwiatami i ziołami.

Pochwalony bądź, Panie mój, przez tych, co przebaczają dla miłości Twojej
i znoszą słabość i utrapienie.
Błogosławieni, którzy wytrwają w pokoju,
gdyż przez Ciebie, Najwyższy będą uwieńczeni.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Chwalcie i błogosławcie mojego Pana, i dziękujcie Mu,
i służcie z wielką pokorą.

 

Opracowanie na podstawie materiałów m.in. z ekumenicznej broszury „Season of Creation Celebration Guide” oraz materiałów Ruchu Ekologicznego Franciszka z Asyżu z portalu Święto Stworzenia oraz materiałów Laudato si’ Movement.

Jacek Poznański SJ (Delegat ds. Ekologii Prowincji Polski Południowej Towarzystwa Jezusowego)