Zakon jezuitów znany jest na całym świecie głównie z wysokiego poziomu kształcenia i formacji duchowej. Duchowość ignacjańska miała ogromny wpływ na jezuicką edukację, która wspiera całościowy rozwój człowieka. Ten rodzaj edukacji przygotowuje do życia osoby myślące samodzielnie, przysposobione do aktywnego ofiarnego życia, umiejące dostosować się do różnorodnych warunków, nie rezygnując przy tym z chrześcijańskich wartości.

Na całym świecie istnieje ok. 190 znanych i renomowanych jezuickich uczelni, m.in.: Papieski Uniwersytet Gregoriański (Rzym), najstarszy uniwersytet w USA – Georgetown University (Washington D.C. USA), Boston College (USA), Loyola University Chicago (USA), Sophia University (Tokio, Japonia), Papieski Uniwersytet Comillas (Madryt, Hiszpania), Uniwersytet w Insbruku (Austria), Uniwersytet św. Józefa w Bejrucie (Liban). W momencie tworzenia zakonu w II poł. XVI w. pierwsi jezuici odkryli, że dając młodzieży dobre wykształcenie oraz ucząc zasad życia chrześcijańskiego najlepiej mogą wpływać na rozwój pojedynczego człowieka i całych społeczeństw. Stąd też od początku istnienia zakonu edukacja stała się priorytetową formą posługi apostolskiej Towarzystwa Jezusowego. W roku śmierci św. Ignacego Loyoli – założyciela jezuitów (1556 r.) zakon prowadził 46 instytucji szkolnych na całym świecie (tzw. kolegia jezuickie). W 1599 r. zakon wprowadził standard nauczania dla szkół wyższych – Ratio Studiorum. Ta Ustawa Jezuicka – zbiór przepisów szkolnych – na kilka stuleci nadała kierunek nauczaniu nie tylko w szkołach jezuickich, ale również w wielu uczelniach na całym świecie, a także określiła zasady pracy i postaw nauczycieli i wychowawców. W 1600 r. liczba kolegiów jezuickich wzrosła do 189, a w 1773 r. (w momencie kasaty zakonu) istniało aż 845 placówek szkolno-wychowawczych: ok. 600 kolegiów, ponad 200 seminariów i uczelni akademickich. Na terenie Rzeczpospolitej pierwsze kolegia powstały w Braniewie (1565), Pułtusku (1566), Wilnie (1570) i Poznaniu (1575), zaś po 200 latach jezuici prowadzili 1 akademię, 67 szkół, 25 seminariów, 18 konwiktów szlacheckich i 45 burs muzyków. Dla szlacheckiej Rzeczypospolitej edukacja jezuicka stała się synonimem edukacji w ogóle. Z chwilą kasaty zakonu zarząd nad szkołami i majątkami w Polsce przejęło państwo, powołując do życia Komisję Edukacji Narodowej, której działalność tworzyło wielu wybitnych nauczycieli i pedagogów – dawnych jezuitów – na przykład Jan Albertrandy, Grzegorz Piramowicz, Marcin Poczobut. Pod koniec XX w. jezuici prowadzili w 73 krajach świata 481 szkół średnich, 405 szkół podstawowych, 98 przedszkoli, 30 szkół zawodowych, 125 nieformalnych centrów edukacyjnych oraz 192 uczelnie wyższe, obejmując nauczaniem około 1,25 miliona uczniów i studentów.

Również w Polsce są dwa jezuickie ośrodki kształcenia wyższego – w dawnej i obecnej stolicy Polski – w Krakowie i w Warszawie. Akademia Ignatianum w Krakowie (z Wydziałem Zamiejscowym w Mysłowicach) oferuje studia na różnych kierunkach: filozofia, psychologia, kulturoznawstwo, pedagogika, praca socjalna, nauki o polityce, administracja i polityka publiczna, zarządzanie i nowe technologie w sferze publicznej, dziennikarstwo i komunikacja społeczna, filologia angielska, turystyka i rekreacja (warto przeczytać: link).

Papieski Wydział Teologiczny w Warszawie Collegium Bobolanum również posiada bogatą ofertę studiów stacjonarnych, niestacjonarnych, stopni akademickich, kursów i konferencji, dostosowaną do każdego wieku, stanu i stylu życia na kierunkach: teologia, pedagogika chrześcijańska, politologia, etyka, duchowość. Warto zaznaczyć, że w tym roku otwierany jest pierwszy w Polsce kierunek „pedagogika chrześcijańska” różniący się od ogólnej pedagogiki obecnością przedmiotów teologicznych. W ramach tego nowego kierunku oferowane są dwie specjalności: „Edukacja przedszkolna i wczesnoszkolna” oraz „Pedagogika rodziny z poradnictwem rodzinnym”. Jest też atrakcyjna możliwość studiowania dla osób po 50-tce na Jezuickim Uniwersytecie Trzeciego wieku.

Standardy akademickie, rekrutacja i zasady otrzymywania dyplomów na uczelniach jezuickich są takie same jak na uczelniach państwowych (za studia stacjonarne również nie pobiera się czesnego). Jednak przyglądając się uważniej można zauważyć istotne różnice wynikające z bogatych tradycji zakonu w zakresie edukacji (pedagogika ignacjańska wyrosła na gruncie duchowości św. Ignacego Loyoli).

Trwa już rekrutacja na wszystkie kierunki i rodzaje studiów. Na stronie uczelni krakowskiej – ignatianum.edu.pl i warszawskiej – bobolanum.edu.pl można zapoznać się ze szczegółami bogatej oferty studiów i specyfiką obu uczelni prowadzonych przez zakon jezuitów.

Ks. dr Robert Wawer SJ, Sekretarz PWTW Collegium Bobolanum