Nagroda im. ks. Musiała, przyznawana osobom zasłużonym dla dialogu chrześcijańsko-żydowskiego i polsko-żydowskiego, trafiła w tym roku do abpa Henryka Muszyńskiego i muzealnika Adama Bartosza. Wyróżnienia wręczono w piątek w Krakowie.

Wyboru laureatów w dwóch kategoriach: za twórczość i za inicjatywy społeczne na rzecz dialogu i współpracy chrześcijańsko-żydowskiej i polsko-żydowskiej dokonuje kapituła, której przewodniczy rektor UJ.

Laudację na cześć arcybiskupa seniora archidiecezji gnieźnieńskiej, prymasa Polski w latach 2009-2010, profesora teologii abpa Henryka Muszyńskiego – za twórczość w duchu dialogu chrześcijańsko-żydowskiego i polsko-żydowskiego – odczytał podczas piątkowej uroczystości prezydent Krakowa Jacek Majchrowski.

W latach 1986-1994 z ramienia Konferencji Episkopatu Polski abp Muszyński kierował pierwszymi oficjalnymi strukturami, których celem miał być dialog chrześcijańsko-żydowski (była to podkomisja, a następnie Komisja Episkopatu ds. Dialogu z Judaizmem). W tym czasie inicjował i promował wykłady z dziedziny judaizmu na polskich uczelniach katolickich. Jako pierwszy polski biskup wziął udział we wspólnej modlitwie żydów i chrześcijan w synagodze. Był też członkiem Komitetu Budowy Muzeum Historii Żydów Polskich Polin.

Jak głosi treść laudacji, abp Muszyński „jest bez wątpienia jednym z najbardziej zasłużonych polskich duchownych rzymskokatolickich ostatnich kilkudziesięciu lat, wybitnym profesorem nauk teologicznych, erudytą i autorytetem w wielu dziedzinach”.

„Bogatym życiorysem naszego dzisiejszego laureata, ogromną aktywnością naukową i społeczną zarówno krajową, jak i zagraniczną można by obdarzyć bez problemu kilka osób” – podkreślił Majchrowski. Jak dodał, „dziś koncentrujemy się przede wszystkim na ogromnych zasługach księdza arcybiskupa w dialogu i współpracy chrześcijańsko-żydowskiej i polsko-żydowskiej”.

„Dialog polsko-żydowski przeżywa dzisiaj kolejny głęboki kryzys. Konflikt polsko-izraelski, który mamy okazję śledzić w ostatnich tygodniach, budzi uzasadniony niepokój. (…) Możemy dziś obserwować – być może niestety z uzasadnionym niepokojem – czy dobre ziarno dialogu i zrozumienia zasiane zostało dość głęboko, by pokonać uprzedzenia” – głosi treść laudacji. W imieniu nieobecnego laureata nagrodę odebrał kard. Stanisław Dziwisz.

Z kolei nagrodę za działalność społeczną otrzymał muzealnik, wieloletni emerytowany dyrektor Muzeum Okręgowego w Tarnowie, a obecnie prezes Komitetu Opieki nad Zabytkami Kultury Żydowskiej w Tarnowie Adam Bartosz. W laudacji na jego cześć podkreślono, że „pasją jego życia stały się szeroko pojęte zagadnienia związane ze społecznościami Żydów i Romów”.

Bartosz opracował m.in. dwa szlaki turystyczne po żydowskich zabytkach miasta i po tamtejszym cmentarzu żydowskim. Z jego inicjatywy cmentarz ten został uporządkowany, a w 2017 r. rozpoczęto realizację dużego projektu jego renowacji. Adam Bartosz kierował też renowacją miejsca nazistowskiej zbrodni dokonanej na tarnowskich Żydach w Zbylitowskiej Górze oraz remontami cmentarzy żydowskich w Pilźnie, Brzostku, Gorlicach i w Rzepienniku Strzyżewskim.

„Z ogromną satysfakcją kapituła przyznała nagrodę człowiekowi, który w ciągu swojego życia robił – i nadal robi – tak wiele dla poprawy relacji między Polakami a Żydami i Romami, ucząc tolerancji i wzajemnego poszanowania” – podkreślono.

Jak mówił dziennikarzom nagrodzony, wyróżnienie to dla niego „coś w rodzaju uwieńczenia działań”. „Mam już tyle lat, że właściwie nie czekam na żadne nagrody, ale to ogromna satysfakcja i przyjemność, że zostałem w ten sposób potraktowany. Satysfakcjonuje mnie, że mogę się tu spotkać z ludźmi, których darzę szacunkiem, i cieszę się, że oni to odwzajemniają” – podkreślił.

Fundatorami nagrody ustanowionej przez Klub Chrześcijan i Żydów „Przymierze” są rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego, prezydent Krakowa i Gmina Wyznaniowa Żydowska w Krakowie.

Rok temu Nagrodę im. ks. Stanisława Musiała otrzymali: ks. prof. Michał Czajkowski, jeden z inicjatorów dialogu katolicko-żydowskiego w Polsce, oraz katechetka z Mszany Dolnej Urszula Antosz-Rekucka.

Patron nagrody, zmarły 5 marca 2004 r. ks. Stanisław Musiał, był jezuitą, filozofem, wieloletnim publicystą „Tygodnika Powszechnego”, orędownikiem współpracy katolicko-żydowskiej, członkiem Komisji Episkopatu Polski ds. Dialogu z Judaizmem.

Za opublikowany w „Tygodniku Powszechnym” tekst „Czarne jest czarne”, w którym apelował, by hierarchia Kościoła zareagowała na antysemickie wypowiedzi niektórych duchownych, ks. Musiał otrzymał nagrodę Grand Press w kategorii publicystyki (1998). Był laureatem Nagrody im. Jana Karskiego i Poli Nireńskiej, przyznawanej osobom badającym stosunki polsko-żydowskie i wkład polskich Żydów w kulturę polską.