Kolejną praktyczną pomocą w codziennym wzroście duchowym są rytuały. Kształtują się one już w najmłodszych latach życia. Dzieci mają ogromne wyczucie i potrzebę rytuałów, zarówno w sferze laickiej jak i religijnej. Wieczornym rytuałem dla dziecka jest wysłuchanie bajki i zaśnięcie z ulubioną maskotką, ale może nim stać się również wieczorna modlitwa w rodzinie.

Rodzice ucząc modlitwy mają świadomość, że ich treści przekraczają możliwości zrozumienia przez dzieci. Jednak wiedzą, że dobrze wyczuwają atmosferę i ducha, jaki jej towarzyszy. Rozumienie przychodzi najpierw poprzez klimat emocjonalny i duchowy, który towarzyszy modlitwie. Dlatego nie jest istotne, że dzieci nie rozumieją słów modlitwy. O wiele ważniejsze jest, że widzą modlących się rodziców i że modlitwie towarzyszy klimat ufności, poczucia bezpieczeństwa, miłości.

Potrzeba rytuałów w dzisiejszym świecie jest ogromna. Słowo staje się coraz bardziej zdewaluowane. Młodzi ludzie wychowani na obrazie poprzez telewizję i internet łatwiej poruszają się w obszarze audiowizualnym. Dlatego łatwiej dotrzeć im do Boga poprzez misterium rytuału. Przykładem jest Lednica. Każdego roku przyciąga tysiące młodych ludzi, którzy doświadczają Boga poprzez słowo, znaki i rytuały wprowadzające w tajemnice sakramentów i życia duchowego.

Rytuały w życiu duchowym są szczególnie przeżywane w fazach przejściowych: narodziny, pierwsze pełne świadome uczestnictwo w życiu religijnym, wejście w wiek dojrzały, zawarcie małżeństwa, pogrzeb. Te wszystkie ważne momenty życia mogą stać się szczególnym doświadczeniem tajemnicy Boga. Ponadto w ciągu całego roku jest wiele ważnych świąt, wydarzeń, rocznic, jubileuszy.

Dla chrześcijan rytmem wyznaczającym czas rytuałów jest rok liturgiczny. Każdy okres liturgiczny: Adwent, okres Bożego Narodzenia, Wielki Post, okres Wielkanocy i czas zwykły w ciągu roku, posiada naznaczone głębią symboliki i misterium rytuały.

Rytuały w codzienności stanowią oderwanie od gorączkowego pośpiechu i zabiegania, są przystankami, w czasie których można odetchnąć i połączyć się z Bogiem – źródłem życia. Stąd ważny jest ich wymiar duchowy. Mogą również dotyczyć wymiaru laickiego, profanum. Pierre Stutz mówi na przykład o bardzo prozaicznym rytuale codziennego wstawania. Jest ono dla niego symbolem codziennej walki i zmartwychwstania.

Anselm Grün opisuje rytuał rozmówniczego kamienia, który może służyć zbliżeniu małżonków albo przyjaciół. Proponuje, by jeden raz w tygodniu małżonkowie rozmawiali o swoich (trudnych) relacjach. Osoba, która mówi, trzyma w ręku kamień. Druga słucha. Może mówić dopiero, gdy otrzyma od współrozmówcy kamień. Następnie przekazuje go partnerowi. W ten sposób można nauczyć się słuchać drugiego i odpowiadać na faktyczne pytania i problemy.

fot. Pixabay