Madonna della Strada, czyli Jak odnaleźć właściwą drogę?

W trzecim dniu Triduum zapraszam do refleksji nad myślami zawartymi w homilii, wygłoszonej z okazji uroczystości Matki Bożej Dobrej Drogi przez mojego współbrata ojca Gianfranco Matarazzo SJ dnia 24 maja 2018 r. w kościele Il Gesù, w Rzymie. Została ona opublikowana pod tytułem „Jak odnaleźć właściwą drogę?” Czytania liturgiczne wykorzystane w czasie Mszy św. i przeznaczone na ten dzień to: Hbr 10,19-25 lub Prz 4,10-18; Ps. 118, 1.12.14.36.41.; Łk 2,15b-19.

„Wszyscy mamy jakieś »miejsca«, które są dla nas znaczące: jakieś sytuacje, wydarzenia, relacje, które zachowujemy w sercu, do których jesteśmy przywiązani, a które nas zawsze poruszają.
Pomyślmy o pracy, o jakichś znaczących relacjach, o ulubionych miejscach, o drogich nam wspomnieniach. Które z nich są dla nas najważniejsze? Czy jesteśmy w stanie je uporządkować według ich znaczenia dla nas?

Czy jesteśmy w stanie wskazać „miejsca”, które nam nie odpowiadają, których nie chcemy odwiedzić ponownie, które nam się już nie podobają? Zatrzymajmy się, także przy nich na chwilę. Którego „miejsca” najbardziej nie lubię i omijam je z daleka?

Są w naszym życiu „miejsca”, które nam się nie podobają i nie wybralibyśmy ich, a jednak przyniosły nam wiele dobrego: konflikty, zmęczenie, ból, problemy. Niejednokrotnie te „miejsca” wzbogaciły nas o wiele bardziej niż te najprzyjemniejsze. Zatrzymajmy się przez chwile także tu: Jakie „miejsce”, sytuacja lub relacja, której bym dobrowolnie nie wybrał, nieoczekiwanie bardzo mnie ubogaciła?

To nie jest wszystko. Są też inne „miejsca”, które nas dotykają i angażują, często miejsca sekretne, nikomu nieujawniane — nieuporządkowane uczucia, nałogi, grzechy.
Jeśli spróbujemy zebrać razem i ułożyć obok siebie te rozproszone „miejsca”, jaki obraz się z nich wyłoni? Otóż na powierzchnię wypłynie… rzeczywistość, taka, jaką jest, ze swoimi światłami i cieniami, ze swoimi cudami i nieszczęściami, ze swoimi radościami i smutkami.

Wśród wielu obrazów, którymi moglibyśmy przedstawić tę rzeczywistość, proponuję obraz drogi.

Droga jest miejscem, które podsumowuje wszystkie rozproszone „miejsca” podróży osobistych, wspólnotowych i społecznych. Jest to „miejsce”, które oferuje skrajności, z jednej strony świadectwa dzisiejszych świętych, a z drugiej świadectwa przemocy i ubóstwa ze wszystkimi pośrednimi aspektami między tymi dwoma skrajnościami. Tej syntezy nie oferują nam książki, uniwersytety, nasze biurka, nasze salony, kluby, konsorcja, nasze ulubione przyjaźnie ani przeglądane wiadomości na WhatsApp. Taką syntezę daje nam droga.

Droga rozumiana jako droga: przed jakąkolwiek definicją i przed niespokojnym rozszyfrowaniem kierunków lub sensu podróży. To „miejsce”, powtarzam, podsumowuje wszystkie fragmentaryczne „miejsca” podróży osobistych, wspólnotowych i społecznych. Życie mija i rozgrywa się przede wszystkim tu.

Jak żyć drogą? Jak zorientować się, w którą stronę iść? I tu dotykamy uroczystości, którą dzisiaj obchodzimy: Najświętszej Maryi Panny — Matki Dobrej Drogi, Madonny della Strada.
Ten specyficzny tytuł Maryi przypomina nam o znaczeniu życia, o życiu jako drodze, o byciu w drodze, o zanurzeni w rzeczywistość, o byciu obecnym, o zanurzeniu w wydarzenia z tym związane, bez ucieczek i bez bycia obserwatorem. Maryja była w tym wszystkim ekspertem i dlatego zwracamy się do Niej.

Maryja była „obecna” w wydarzeniach swojego życia osobistego i społecznego, ponieważ żyła życiem drogi, ponieważ wchodziła w interakcje z prawdziwym życiem. Tego dnia, który opisuje nam karta Ewangelii wg. św. Łukasza (Łk 2, 15b-19), Maria tam była, przeżywając w drodze swoją ciążę, wystawiona na światło i ciemność, przystosowując się do miejsc, spotykając nieznanych pasterzy, słuchając niezrozumiałych historii. Maryja była tam i była w innych „miejscach”, czego dowodem jest każda dedykowana Jej wzmianka biblijna, ponieważ była przystępna, zdolna do słuchania, zdolna do medytacji i rozeznawania.

Nie chodzi tu o Jej wyjątkowe cechy ludzkie lub o jakąś wyjątkową ascezę. Postawę Maryi tłumaczy relacja z Panem. A była to relacja osobista, intymna, odradzająca i piękna. Była ona skarbem Jej życia i pozwalała Jej wypełniać dobrze swoje powołanie oraz służyć innym.

Na przestrzeni wieków wielu modliło się przed Madonną della Strada o Jej wstawiennictwo. Wśród nich był św. Ignacy Loyola i jego pierwsi towarzysze, gdy zaczęli służyć Bogu i Kościołowi w Rzymie. Zdeterminowani, aby żyć jak apostołowie, zawsze chodząc po ulicach (będąc w drodze), aby wszędzie nieść pocieszenie Pana, znaleźli w tytule Matka Boża della Strada (dobrej Drogi) tytuł, który nawiązywał do ich wędrownej posługi, do „miejsc”, w których przecinają się drogi życia różnych osób i rodzi się historia. Z tej racji Madonna della Strada została obrana za patronkę przez dbających o czystość ulic w Rzymie, taksówkarzy i pracowników ochrony.

Dziękujmy Panu za dar naszej wiary i za to, że przez Maryję, Matkę Dobrej Drogi, odsyła nas z powrotem na drogę, to znaczy do prawdziwego życia, poprzez które idziemy ze skarbem, jakim jest osobista relacja z Panem, aby wnieść nasz wkład w historię, w którym mamy być świadkami pięknej nadziei, którą żyjemy”.

P. Gianfranco Matarazzo SJ*

Trzeci dzień Triduum (poniedziałek, 23.05.2022)

Modlitwa do Matki Bożej Dobrej Drogi
Raduj się, Maryjo,
czczona jako Matka Boża Dobrej Drogi,
pełna łaski,
Pan z Tobą,
błogosławiona jesteś między niewiastami.

Z macierzyńską troską
ukazujesz nam swojego Syna Jezusa
jako drogę, prawdę i życie ludzi.
Matko Miłosierdzia,
wyjednaj nam u Pana jako orędowniczka łaskę,
aby nasza wiara wzrastała,
a dzięki Duchowi Świętemu
umacniała się także nasza nadzieja
a serca płonęły ewangeliczną miłością.

Pamiętaj o Dziewico Święta,
o tych, którzy z ufnością powierzają się Tobie,
niech Twoje zatroskane spojrzenie spoczywa na naszych rodzinach,
a zwłaszcza na naszych dzieciach,
aby wzrastały w mądrości, latach i łasce przed Bogiem i ludźmi.

Ukaż tym, którzy nas poprzedzili na drodze wiary,
a teraz spoczywają w pokoju,
blask twarzy Tego,
którego pragnęli, kontemplowali i kochali.

Prowadź zagubionych i tych, którzy walczą o znalezienie drogi wiary;
wesprzyj tych, którzy cierpią na ciele i duchu,
wzmocnij tych, którzy są w ucisku i próbie;
nie zapominaj o ubogich i tych, którzy doświadczają zatwardziałości serc braci;
niech wszyscy znajdą w tobie schronie i obronę.

O Cała Święta Matko Boża,
ukazuj nam drogę codziennej pokornej służby,
abyśmy naśladując Boskiego Pracownika
i wsparci mocą Jego Ewangelii zbawienia,
służyli wszystkim ludziom
i promienieli tym światłem,
które przynosi chwałę Ojcu,
który jest w niebie.

Przez Chrystusa Pana naszego. Amen.**

Opracowanie: o. Henryk Droździel SJ
* Come orientarci per la strada?, P. Gianfranco Matarazzo SJ, Messaggio del Cuore di Gesù, Roma, settembre 2018, 38-40. Tłumaczenie z j. włoskiego: o. Henryk Droździel SJ
** Tekst modlitwy z j. włoskiego, z materiałów w formie rękopisu na Nowennę przed świętem NMP Matki Dobrej Drogi, Roma, aprile 2016, 47-48, przetłumaczył o. Henryk Droździel SJ, Rzym 2022

Na zdjęciu wnętrze kościoła Il Gesù. W głębi, po lewej, ołtarz św. Ignacego (niewidoczny) i wejście do kaplicy Matki Bożej. Fot. o. H. Droździel SJ, Rzym 2022.