„Zaufać nadziei” to kolejna książka o. dra Tadeusza Kotlewskiego SJ, po którą warto sięgnąć, by lepiej zrozumieć, czym jest Boży dar nadziei. Jak wielką jest łaską i jak bardzo oczekiwanym „zaproszeniem, aby żyć, aby się nie poddawać, aby usłyszeć Jego głos także wtedy, kiedy wszystko wydaje się rozpadać na kawałki, wtedy, kiedy pozostaje tylko nieznośna pustka, i również wtedy, kiedy rozpacz stoi u ludzkich wrót”.

Zawarta w książce zachęta do otwarcia się na dar nadziei łączy w sobie teologiczną głębię i piękno poezji. Sięga Autor po biblijne przypowieści, cytuje poetów, mistyków, powieściopisarzy i psychologów. Znajdziemy tu także propozycję modlitw „z wyższej półki”, które zachęcają czytelnika, by modlił się podczas lektury.

Autor przekonuje, że chrześcijańska nadzieja nie jest łatwym optymizmem, lecz kotwicą zarzuconą na trwały grunt, wbitą w skałę, jaką jest sam Bóg. Otwiera człowieka na wieczność, zapewnia wewnętrzną radość nawet w czasie próby, „wyraża się w modlitwie i karmi się nią”. Chrześcijanie powinni nie tylko żyć nadzieją, ale również przywracać innym nadzieję.

„Przywrócić człowiekowi nadzieję to dać mu szansę na kolejne życie, przynieść mu pokój, wlać strumień energii i siły, aby dalej chciał żyć” – czytamy we wstępie do książki.

Miejscem narodzin nadziei jest zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa, jego pusty grób. Życie pokonało śmierć, a miłość zatriumfowała nad nienawiścią. Ale jak w dzisiejszym świecie poradzić sobie z rozczarowaniem, przygnębieniem, nudą i lękiem, jak przygotować serce, jak je użyźnić, aby Boża łaska mogła się w nim zagnieździć niczym ziarno w żyznej ziemi?

Ewangeliczna przypowieść o siewcy staje się dla Autora okazją, by lepiej zrozumieć ludzi, którzy stracili nadzieję. Odwołuje się do Zygmunta Brauna, który przedstawia trzy typy współczesnego człowieka: spacerowicza, włóczęgę i turystę. W życiu żadnego z nich nie ma miejsca na nadzieję. Spacerowicz to poszukiwacz „błyskotek”, które dają zadowolenie tylko na chwilę. Włóczęga traktuje „życie jako kolekcję przystanków, które szybko się opuszcza” poszukując wciąż nowych bodźców. Turysta natomiast to kolekcjoner wrażeń, poszukiwacz „odmienności, nowości, inności”. Świat jednak potrzebuje dzisiaj innego człowieka, którego ojciec Kotlewski nazywa Pielgrzymem. To właśnie Pielgrzym odnajduje Boga „pośród swoich obowiązków i zadań, pośród radości i smutków dnia codziennego, poszukuje go na drodze życia, którą wybrał i której jest wierny”.

Od nadziei zakotwiczonej w zmartwychwstaniu Jezusa przechodzi Autor do zmartwychwstania naszego serca.

Serce człowieka porównuje do pola, na które pada ziarno. Choć jest ono niewielkie, może dokonać głębokiej przemiany, zarówno w nas jak i wokół nas, w naszych relacjach. Tak głębokiej, „że woda staje się winem, góry stają się równiną, pustynia zamienia się w ogród kwitnący, a ugór w ziemię żyzną, serce kamienne przemienia się w serce z ciała”.

Mówi Autor także o nadziei, która nie opuszcza człowieka w cierpieniu, chorobie, osamotnieniu, bólu, umieraniu i śmierci. Choć cierpienie jest tajemnicą i trudnym doświadczeniem, to „pomaga poznać siebie samego, pozwala odkryć przyjaciół i zakosztować smaku prawdziwej przyjaźni. Cierpienie staje się wtedy także drogą wiary, jej pogłębienia, i uczy nowego spojrzenia na ludzką rzeczywistość”.

Książkę można nabyć na stronie wydawnictwa UNITAS

Nie brakuje również w książce osobistego świadectwa Autora, który sam poznał ból i towarzyszył cierpiącym osobom, którym nadzieja przywróciła życie. Warto sięgnąć po te refleksje, by w atmosferze modlitwy samemu odkryć, że misją chrześcijanina jest przekazywanie innym nadziei, zapalanie ludzkich serc do życia, bo nadzieja jest darem dla całej wspólnoty, a nie tylko dla kogoś, kto jej bardzo potrzebuje. Nadzieją trzeba się dzielić! – podkreśla Autor w swoich rozważaniach i przypomina, że przy stole, do którego Jezus zaprasza, jest miejsce dla każdego.

Książkę kończy refleksja nad mistyką nadziei i nad „Ćwiczeniami duchowymi” Ignacego Loyoli, które prowadzą do wewnętrznej przemiany, są szkołą pogłębienia wiary, odkrywania Boga i jego planu pełnego nadziei, a ponadto mobilizują do niesienia nadziei światu.

Tadeusz Kotlewski SJ, Zaufać nadziei, Wydawnictwo Diecezji Siedleckiej Unitas 2025.

Wojciech Żmudziński SJ