Biskup Diecezji Tallińskiej poinformował wiernych Kościoła katolickiego, że 17 maja 2025 roku o godz. 11:00 lokalnego czasu odbędzie się w Tallinie (Estonia) beatyfikacja naszego współbrata, arcybiskupa Eduarda Profittlicha SJ. Niemiecki jezuita studiował w Polsce i pracował w parafii w Opolu. Zmarł 22 lutego 1942 roku w sowieckim więzieniu w Kirowie czekając na wyrok śmierci.

Eduard Profittlich SJ urodził się i został ochrzczony 11 września 1890 roku w Birresdorf, w Nadrenii, w diecezji Trewir. Rodzicami byli Markus Profittlich i Dorota Katarzyna Profittlich. Byli rolnikami w małej wiosce. Po ukończeniu liceum Eduard rozeznał powołanie kapłańskie i wstąpił do seminarium w Trewirze. Duży wpływ na jego decyzję miał jego brat Peter, który jako jezuita pracował na misjach w Brazylii. Eduard poszedł śladami brata i wstąpił do jezuickiego nowicjatu w Heerenberg w Holandii. W 1914 rozpoczął studia filozoficzne w Kolegium Jezuickim w Valkenburgu. Podczas pierwszej wojny światowej pracował jako sanitariusz w szpitalu wojskowym. To były początki jego zaangażowania w dzieła miłosierdzia. Po zakończeniu wojny kontynuował studia teologiczne i filozoficzne w Kolegium św. Ignacego w Valkenburgu. W tym czasie studentem był także Erich Przywara, późniejszy filozof i przyjaciel Edyty Stein. Dnia 26 marca 1922 arcybiskup Kolonii kardynał Karl Josef Schulte wyświęcił go na diakona. Po pół roku, w sierpniu 1922 roku został wyświęcony na kapłana, przez biskupa Lorenza Schrijnen. Prymicje odprawił w kościele Św. Stefana w Leimersdorf dnia 30 sierpnia 1922 [1].

Po zakończeniu studiów w Kolegium św. Ignacego w Valkenburgu wyjechał w 1922 roku do Krakowa do Cracoviense Collegium Maximum SS. Cordis Iesu (Kolegium Jezuitów przy ul. Kopernika 26) – obecnie Uniwersytet Ignatianum. Tu studiował filozofią oraz teologię do roku 1924 i obronił doktorat zarówno z filozofii jak i teologii. Ponadto przygotowywał się do pracy misyjnej. Z roku 1924 pochodzi informacja z „Naszych Wiadomości” (wewnętrzne pismo jezuitów), że przygotowuje się o. Profittlich do misji na Wschodzie [2]. Wspomniany jest jako probanista, czyli jezuita, który zakończył już cykl formacji zakonnej i ma podjąć swoją misję. Roczną probację odbył w Czechowicach-Dziedzicach. Zanim jednak wyjechał na Wschód, od sierpnia 1925 do 1928 roku pracował w parafii św. Krzyża w Opolu zarówno z ludnością niemiecką jak i polską. Po zakończonej pracy w Opolu wyjechał do Hamburga, gdzie był duszpasterzem dla emigrantów z Polski.. W 1930 roku złożył ostatnie śluby w Towarzystwie Jezusowym. W Archiwum Jezuitów w Krakowie zachowało się kilka dokumentów potwierdzających pobyt Eduarda Profittlicha na studiach w Krakowie. Są także informacje związane z jego posługą duszpasterską w tym czasie.

Od 4 grudnia 1930 rozpoczął posługę proboszcza parafii Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Tallinnie, 11 maja 1931 roku został mianowany administratorem apostolskim w Estonii, a 27 listopada 1936 roku arcybiskupem. Niestety, jako arcybiskup pracował zaledwie dziesięć lat. Został aresztowany przez sowieckie władze i resztę życia spędził w więzieniu w Kirowie jako skazany na karę śmierci. Zmarł 22 lutego 1942 roku.

Myśli arcybiskupa Eduarda Profittlicha, poświęcony jest tekst ks. Tomasza Materny, Polaka, proboszcza parafii Piotra i Pawła w Tallinie. Tekst jest zamieszczony na stronie: https://profittlich.eu/info/eesti-paasetee-on-rahva-naasmine-jumala-juurde/.

Za pomoc w dotarciu do tych informacji dziękujemy o. dr. Krzysztofowi Homie SJ. 

_______________________________________________________

[1] Ten fragment życiorysu o. Eduarda pochodzi z artykułu Marge – Marie Paas zamieszczonego w „Osservatore Romano”.

[2] Wspomnienie o przybyciu probanistów z „Niemiec Górnych: OO.Dietz i Profittlich, przyszli być może misjonarze na Wschodzie”, w „Nasze Wiadomości”, Tom VII, nr 36/1924, s. 228.