Papież Leon XIII nazwał Piotra Kanizego drugim, po św. Bonifacym, Apostołem Niemiec. Jezuita uratował dla katolicyzmu południowe Niemcy, Austrię, część Szwajcarii oraz Czechy. Był pierwszym prowincjałem Niemiec, który w niezmordowany sposób czynił wszystko, by ocalić katolicką jedność z Rzymem. Jest Doktorem Kościoła, głównie ze względu na swoją działalność pisarską. Prowadził polemikę z teologami protestanckimi wykazując ich błędy w rozumieniu chrześcijańskiej wiary. Dla prostych wiernych napisałKatechizm, który miał ok. 400 wydań i przetłumaczony został na wiele języków.
Franciszek urodził się 8 maja 1521 roku w Nijmegen w Holandii. Od najmłodszych lat pragnął poświęcić się służbie Bożej. Już jako dziecko budował ołtarzyki i „odprawiał” Mszę świętą. Był bardzo zdolnym chłopcem i choć jego ojciec chciał, by studiował prawo, ten jednak wybrał studia teologiczne w Kolonii (1536-1546) z myślą o kapłaństwie. Na studiach dał się poznać jako niezwykle utalentowany student, interesował się apologetyką, czyli obroną wiary, głównie w dialogu z protestantyzmem. Po uzyskaniu stopnia magistra oddał się pracy naukowej wydając dzieła Taulera, Cyryla Aleksandryjskiego i Leona Wielkiego. Posiadał też zdolności dyplomatyczne, dlatego powierzano mu ważne i delikatne misje.
W 1543 roku zetknął się z jezuitą bł. Piotrem Fabrem i pod jego kierunkiem odprawił 30-dniowe Rekolekcje metodą św. Ignacego Loyoli. Przeżył je głęboko i zapragnął ze wszystkich sił służyć na większą chwałę Boga. Dlatego wstąpił do młodego Towarzystwa Jezusowego. Po odbyciu nowicjatu został dwukrotnie wysłany na Sobór Trydencki.
Ignacy, widząc coraz to większą potęgę protestantyzmu powierzył mu misję w Niemczech, gdzie nauczał, głosił kazania i zakładał kolejne Uniwersytety. Stawały się one ważnymi centrami teologicznymi, które stawiały opór ruchom reformacyjnym, którego członkowie zrywali jedność ze Stolica Świętą. Nadal prowadził wytężoną działalność dyplomatyczną, negocjował, torował drogę nuncjuszom i legatom papieskim na terenie Niemiec. Posiadał szerokie znajomości na europejskich dworach. Właśnie on skierował młodego Stanisława Kostkę do Rzymu, gdy polski szlachcic prosił go o wstąpienie do nowicjatu Prowincji Niemieckiej. W 1558 roku Piotr Kanizy przybył na krótko do Polski, przebywał w Krakowie, Łowiczu i Piotrkowie. O tym jak bardzo był przejęty swoim powołaniem i misją świadczą jego pisma. W jednym z nich napisał:
Wiekuisty Pasterzu! Dzięki Twej niezmiernej dobroci mogłem uzyskać od Twoich sług w Watykanie błogosławieństwo apostolskie i ufam, że zostaną utrwalone owoce moich prac. Tam odczułem wielką pociechę i łaskę Twoją daną mi za pośrednictwem tych, przez których działasz tak wielkie rzeczy. Pobłogosławiona więc została i zatwierdzona moja misja w Niemczech, a mnie jako apostołowi tego kraju, przyobiecano łaskawość i pamięć. Dobrze wiesz, o Panie, że w tym dniu wielokrotnie i z naciskiem powierzałeś mi Niemcy, aby odtąd moim pragnieniem było tam się udać, tam żyć i tam umierać. I gdy ośmieliłem się zbliżyć do Twego najsłodszego Serca i ugasić w nim moje pragnienie, obiecałeś mi szatę wzorzystą i utkaną, która by mogła okryć moja duszę dając jej to, czego bym potrzebował do mojej pracy: pokoju, miłości i wytrwania. A tak wyposażony ufałem, że niczego mi nie zabraknie, lecz wszystko, co czynię, obróci się ku Twojej chwale.
Piotr Kanizy zmarł 21 grudnia w 1597 roku we Fryburgu szwajcarskim. Kanonizował go i ogłosił Doktorem Kościoła Pius XI w 1925 roku.
Marek Wójtowicz SJ