Do roku 1969 Kościół łaciński obchodził dwa święta związane ze Stolicą Piotrową: Katedry św. Piotra w Rzymie (18 I) i Katedry św. Piotra w Antiochii (22 II).
Od IV w. chrześcijanie rzymscy znali i obchodzili święto Katedry świętego Piotra, wspominając, że Apostoł był biskupem tego miasta. To święto – rozszerzone na cały Kościół – przypomina, że Stolica Piotrowa jest podstawą jedności Kościoła. Po reformie kalendarza liturgicznego obydwa święta połączono w jedno i obchodzi się je jako Święto Katedry św. Piotra. W tym dniu Kościół modli się, aby: (…) pośród zamętu świata nasza wiara pozostała nienaruszona.
Honorowe miejsce nauczania – katedra
Po grecku słowo kathédra i po łacinie cathedra oznacza „krzesło”. Zazwyczaj z takiego honorowego miejsca biskup pouczał wiernych. Ojcowie Kościoła używali tego symbolu do wyrażenia władzy biskupiej. Szczególnie zaś odnosili go do rzymskiej stolicy św. Piotra.
W III w. św. Cyprian napisał w jednym ze swoich listów: Piotrowi daje się pierwszeństwo, ażeby ukazywał, czym jest Kościół Chrystusa, oraz Katedrę, czyli władzę nauczania i kierowania. I w celu podkreślenia znaczenia jedności dodał: Bóg jest jeden, jeden jest Pan, jeden Kościół i jedna Katedra założona przez Jezusa (List 43,5).
W starożytnym Rzymie wielką czcią darzono drewnianą katedrę-krzesło, na której miał zasiadać św. Piotr. Kult Piotra skupił się w bazylice zbudowanej nad jego grobem tuż po roku 324. Budowla przykryła w przeważającej części pogański cmentarz przy Via Cornelia i była mocno wbudowana we Wzgórze Watykańskie.
W IV w. św. Damazy przeniósł katedrę-krzesło do zbudowanego przez siebie baptysterium na Watykanie, gdzie przez wieki była wystawiona dla pielgrzymów, którzy z wielką czcią odnosili się do tego symbolu władzy.
Gdy w XVI w. rozpoczęto budowę obecnej Bazyliki św. Piotra, przeniesiono do niej katedrę, składającą się z wielu kawałków drewna dębowego inkrustowanego i spojonego bogato zdobionymi płytami z kości słoniowej. Katedrę umieszczono w głównym ołtarzu, w apsydzie bazyliki, we wspaniałej marmurowej oprawie, zaprojektowanej przez Jana Wawrzyńca Berniniego (1598-1680) – jednego z budowniczych Bazyliki św. Piotra, łączącego doskonale umiejętności rzeźbiarza i architekta oraz malarza. (Bernini jest też znany powszechnie jako twórca Fontanny Czterech Rzek na Piazza Navona w Rzymie).
W latach 1656-1665 Bernini zwieńczył katedrę-krzesło tzw. Glorią, którą nazwano od jego nazwiska Glorią Berniniego. To wspaniałe dzieło architektoniczne powstało za pontyfikatu papieża Aleksandra VII. Artysta użył całego swego talentu i w tron drewniany doskonale wkomponował nowy tron z pozłacanego brązu. Powstała więc jakby monumentalna ambona w kształcie tronu, zwieńczona tiarą papieską i dwoma aniołkami.Katedra stanowi ołtarz główny w olbrzymiej apsydzie Bazyliki św. Piotra. Duży tron z brązu osadzony jest na podstawie unoszonej przez czterech świętych doktorów Kościoła (posągi mają wysokość ok. 6 m): Ambrożego, Augustyna (z mitrami na głowach), na drugim planie (z odkrytymi głowami), Atanazego i Jana Złotoustego. Ich postacie symbolizują katolickość, czyli powszechność Kościoła. W głębi nad ołtarzem jaśnieje witraż ze światłem i gołębicą – symbolami Ducha Świętego. Witraż wykonany jest z cienkich, barwnych, przepuszczających światło płytek alabastru.
Komisja archeologiczno-historyczna, powołana przez papieża Pawła VI do zbadania autentyczności katedry, stwierdziła, że jest to tron królewski ofiarowany papieżowi Janowi VIII przez króla francuskiego Karola Łysego, prawdopodobnie w 875 r. Niezależnie od wyników badań katedra stanowi symbol ciągłości władzy papieskiej i nauczania ex cathedra.
Pierwszy spośród apostołów
Pan Jezus wyróżnił spośród swoich uczniów Szymona, któremu zmienił nawet imię (Mt 16,18). Piotr zawsze był stawiany pośród apostołów na pierwszym miejscu. Był świadkiem Przemienienia Pańskiego na Górze Tabor i krwawego potu w Getsemani. On też zapragnął przyjść do Jezusa po falach jeziora i on pierwszy nazwał Jezusa Mesjaszem. Zapewniał Pana, że gotów jest pójść za Niego na śmierć i tylko on wyciągnął miecz, aby Go bronić w czasie aresztowania. Jezus wyznaczył Piotra na przywódcę Kościoła. W Wiecznym Mieście św. Piotr głosił to samo, co w Judei, Samarii, Galilei i w Antiochii. To on nauczał z odwagą z rzymskiej stolicy i kierował całym ówczesnym Kościołem. W tym też mieście poniósł śmierć męczeńską, potwierdzając prawdziwość głoszonej przez siebie nauki.
Najstarsze źródła tradycji chrześcijańskiej podawały jako miejsce śmierci Piotra ogrody cesarskie, które rodzina Augusta Oktawiana założyła na brzegu Tybru, naprzeciw właściwego miasta, a które nazwano ager vaticanus (pole watykańskie). Tam cesarze rzymscy założyli stadiony sportowe i cyrki na których podczas prześladowań poniosło śmierć męczeńską wielu chrześcijan. Tam też miał umrzeć ukrzyżowany głową w dół św. Piotr. W tym miejscu – z rozkazu cesarza Konstantyna Wielkiego – postawiono olbrzymią pięcionawową bazylikę, której budowę rozpoczęto w roku 324, a ukończono w 349 r. Przetrwała ona ponad tysiąc lat. Obecna Bazylika św. Piotra powstała na miejscu rozebranej pierwotnej bazyliki, a jej budowę rozpoczęto na polecenie papieża Juliusza II w 1506 r. Konsekrował ją papież Urban VIII dnia 18 listopada 1626 r.
Piotr naucza z Rzymu
Nauczanie Piotra z Rzymu odbywało się poprzez głoszone przez niego słowo, poprzez listy, a także przez specjalnych wysłanników, kierowanych do niektórych wspólnot chrześcijańskich, powstających w rozlicznych regionach Cesarstwa Rzymskiego. Misję kierowania Kościołem powierzył Jezus Piotrowi, a ta obejmuje: pieczę nad wiernymi, tj. nad owcami i pasterzami, umacnianie w wierze Ludu Bożego, czuwanie nad doktryną wiary i nad obyczajami oraz wyjaśnianie prawd zawartych w Objawieniu Bożym.
Sam Piotr wyznaje:
Będę zawsze wam przypominał o tym, choć tego świadomi jesteście i umocnieni w obecnej wśród was prawdzie. Uważam zaś za słuszne pobudzić waszą pamięć, dopóki jestem w tym namiocie, bo wiem, że bliskie jest zwinięcie mojego namiotu, jak to nawet Pan nasz, Jezus Chrystus, dał mi poznać. Starać się zaś będę, abyście zawsze mieli sposobność po moim odejściu o tym sobie przypominać (2P 1,12-15).
W Katechizmie Kościoła Katolickiego czytamy:
Papież, Biskup Rzymu i następca św. Piotra jest „trwałym i widzialnym źródłem i fundamentem jedności zarówno biskupów, jak rzeszy wiernych”. „Biskup Rzymski z racji swego urzędu, mianowicie urzędu Zastępcy Chrystusa i Pasterz całego Kościoła, ma pełną, najwyższą, i powszechną władzę nad Kościołem i władzę tę zawsze ma prawo wykonywać w sposób nieskrępowany” (nr 882).
Grób Piotra, mieszczący się pod ołtarzem Konfesji w Bazylice św. Piotra, przypomina, że z Rzymu wciąż rozbrzmiewa w nauczaniu papieskim nieomylny głos Chrystusa, a nasza wiara osadzona jest na mocnym fundamencie apostołów. Nawet wtedy, kiedy papieże nie urzędowali w Rzymie, a przewodzili Kościołowi z ustanowienia Pana, to czynili to nie jako biskupi: Viterbo, Perugii czy Awinionu, lecz jako biskupi Rzymu.
Święto Katedry św. Piotra przypomina nam o miłości do Jezusa i do Jego następców. Przypomina też nam o Kościele, który jest katolicki, apostolski, ale także rzymski – w tym sensie, że Rzym jest miejscem, gdzie św. Piotr złożył ostateczne świadectwo swej wiary i miłości do Jezusa, co przedłuża się w posłudze jego następców
Powinniśmy odznaczać się synowską miłością wobec papieża i wiernością wobec papieskiego nauczania. Czynimy to, gdy modlimy się w intencjach powierzonych nam przez niego oraz gdy modlimy się za niego i wcielamy w życie słowa, które on do nas kieruje.
