Wczoraj tematem dnia w TVP3 była termomodernizacja zabytkowych obiektów. O zakończonych pracach w kościele jezuitów w Poznaniu, które pochłonęły ponad 7 milionów złotych, opowiadał o. Dariusz Michalski SJ, przełożony jezuickiej wspólnoty przy ul. Szewskiej 18.
Jezuicki kompleks sakralny znajduje się na terenie dawnej Osady św. Gotarda, która dała początek miastu Poznań. To tu ok. 1131-1244 roku powstał pierwszy kościół pw. św. Gotarda umiejscowiony na szlaku handlowym. Gotard urodził się w 960 roku w Bawarii, w Niederaltaich. W 990 roku wstąpił do benedyktyńskiego opactwa św. Maurycego w Niederaltaich, a w 996 roku został opatem. Jako opat reformował inne klasztory w Bawarii. Budował wiele świątyń, rozwijał sztukę i edukację. Zmarł 5 maja 1038 w założonym przez siebie opactwie św. Maurycego w pobliżu Hildesheim. Jego kult rozpoczął się bardzo wcześnie, od średniowiecza czczony był w całej Europie i jego imię nosi ponad 400 kościołów, kaplic i innych obiektów sakralnych.
Figura św. Gotarda spogląda ze szczytu ołtarza głównego kościoła jezuitów. Mamy nadzieję, że termomodernizacja naszego zespołu sakralnego przyczyni się do zwiększenia świadomości historycznej tego miejsca, przyciągnie nowych turystów. A może nawet da impuls do stworzenia stałej wystawy o Osadzie św. Gotarda i wpisze się w planowane prace rewitalizacyjne Osady – czytamy w ulotce przygotowanej dla uczestników konferencji prasowej.
Warto zauważyć, że termomodernizacja kościoła p.w. Najświętszego Serca Jezusowego i Matki Boskiej Pocieszenia oraz Kaplicy Matki Bożej Różańcowej, wraz z kamienicą i oficyną, jest projektem zrealizowanym w tak rozległej formie w najstarszej budowli sakralnej w Polsce.
Nasz kościół wraz z klasztorem wznieśli dominikanie w roku 1253. Kaplica Matki Bożej została dobudowana ok. 1440 roku. Mimo zastosowania ogrzewania podłogowego odtworzono starą posadzkę w kościele. Z kolei prace przy posadzce w Kaplicy Matki Bożej odsłoniły piękne motywy kwiatowe, które do tej pory pozostawały zasłonięte – tłumaczą jezuici.
W pomieszczeniach dawnej biblioteki dominikańskiej odkryto nowożytną posadzkę wykonaną z płytek ceramicznych raczej nie późniejszych niż wiek XVII, część z nich mogła być znacznie starsza. Posadzka wskazywała na fakt, że została tam ułożona wtórnie, t.j. pierwotnie znajdowała się w innym miejscu. Być może jest to posadzka z kościoła, którą ponownie wykorzystano układając w świątyni nowy pawiment z wapienia (właśnie w XVII w.). Ta hipoteza wymaga potwierdzenia. W jednym z pomieszczeń na piętrze, w zasypiskach pach sklepiennych odkryto kilka monet srebrnych, z których najmłodsza pochodziła z czasów Zygmunta III Wazy. Na uwagę zasługiwały dwie monety z mennicy poznańskiej (są dość rzadkie). I monety i posadzka wskazują na duży zakres prac remontowych w wieku XVII. Na dziedzińcu odsłonięto ślady zabudowy gospodarczej z XIX w. i kilka drobnych znalezisk w tym pozłacany krzyżyk i fragment pozłacanej ozdoby, obydwa przedmioty nowożytne. Wreszcie w trakcie prac w kaplicy odkryto krzyżyk mający chronić przed zarazami tzw. karawakę (XVII-XVIII w.) oraz podobnie zachowany medalik św. Benedykta, któremu przypisywano podobne właściwości. Ostatnim odkryciem było ogromne ossuarium (przy kopaniu wykopu pod schody piwniczne) utworzone prawdopodobnie w XIX w. ze szczątków zmarłych odkrytych podczas budowy kamienicy od strony ul. Szewskiej. Cmentarz tutejszy funkcjonował co najmniej od wieku XIII po wiek XVIII.
W ostatnim roku kościół jezuitów w Poznaniu oraz działające przy nim instytucje włączyły się w pomoc uchodźcom z Ukrainy zapewniając uciekającym przed wojną pomoc psychologiczną i udostępniając przestrzeń na Liturgię prawosławną.
Przeczytaj więcej o zrealizowanym projekcie i porządkach po zakończonej inwestycji
Foto: UMP
Prace zostały zrealizowane w ramach projektu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej: „Poprawa efektywności energetycznej kościoła p.w. Najświętszego Serca Jezusowego i Matki Boskiej Pocieszenia oraz Kaplicy Matki Bożej Różańcowej, wraz z kamienicą i oficyną, w wyniku zastosowania usprawnień termomodernizacyjnych”.
