XV Międzynarodowy Festiwal ks. Macieja Kazimierza Sarbiewskiego SJ, jaki odbył się w dniach 10-12 maja 2019 r. na Mazowszu i na Litwie, na nowo połączył te dwa regiony dawnej Rzeczpospolitej Obojga Narodów, bliskie naszemu poecie. Warto wiedzieć, że Sarbiewski (1595-1640) był członkiem ówczesnej Prowincji Litewskiej TJ, do której należały m. in. kolegia i domy na Mazowszu i na Litwie (Pułtusk, Łomża, Warszawa, Wilno, Kroże). Na Litwie spędził kilka lat swego krótkiego i pracowitego życia, stąd nie dziwi tak bardzo, że obecnie Litwini uznają Sarbieviusa również za „swego” poetę.
Festiwal, jak zwykle, rozpoczął się w miejscach rodzinnych „mazowieckiego Horacego”. W Sarbiewie, gdzie się urodził, młodzież walczyła w zawodach krasomówczych, w niedalekim Płońsku – odbył się konkurs na prezentację multimedialną. Swój rok pracy wraz z planami na przyszłość podsumowało na walnym zgromadzeniu Stowarzyszenie Academia Europaea Sarbieviana, promujące twórczość poety. Wśród ambitnych pomysłów powróciła idea rekonstrukcji dworu szlacheckiego w Sarbiewie, który miałby stać się muzeum baroku i miejscem poświęconym pamięci samego Sarbiewskiego. Program w rodzinnej wsi poety dopełniła modlitwa w zabytkowym kościele, którego część konstrukcji – jak się ostatnio przypuszcza – może pamiętać czasy jezuickiego twórcy, urodzonego jeszcze w XVI wieku.
Wieczorem 10 maja odbyło się w Miejskim Centrum Kultury w Płońsku uroczyste rozstrzygnięcie Konkursu Poetyckiego „O Laur Sarbiewskiego” w kategorii wierszy pisanych po polsku i …po łacinie. Laureatkami zostały młode poetki: w pierwszym konkursie – Anna Maria Kobylińska z Warszawy, w drugim – Marina Garanin, związana z Heidelbergiem w Niemczech.
Konkurs pokazał, że są w naszych czasach – co może wydawać się niezwyczajne – poeci tworzący w języku Horacego, a pochodzący z Polski, Włoch, Austrii, Hiszpanii, Niemiec i Rosji. Po prezentacji nagrodzonych wierszy przez aktora Macieja Gąsiorka, odbył się koncert krakowskiej artystki Beaty Rybotyckiej, a jej wykonanie „Kolędy dla nieobecnych” szczególnie poruszyło publiczność. Wieczór dopełniła „noc poetów”, podczas której przybyli na spotkanie twórcy prezentowali swoje najnowsze wiersze.
Druga część festiwalu odbyła się 11-12 maja w Wilnie. Podczas krótkiej sesji w hotelu „Domus Maria” wypowiadali się polscy i litewscy znawcy życia i twórczości M. K. Sarbiewskiego: dr Teresa Kaczorowska, prezes Academia Europaea Sarbieviana, kustosz Daniel Artymowski z Zamku Królewskiego w Warszawie, doc. Živilė Nedzinskaitė oraz Eugenija Ulčinaité z Uniwersytetu Wileńskiego. Wyjątkowo zabrzmiały recytacje wierszy Sarbiewskiego w języku łacińskim, polskim i litewskim. Od strony organizacyjnej tę część festiwalu przygotował dr Paweł Krupka z Instytutu Polskiego MSZ w stolicy Litwy. Wileńską część festiwalu dopełniła Eucharystia w kościele św. Teresy, nieopodal Ostrej Bramy. Ważnym elementem było też poznawanie śladów Sarbiewskiego i innych wybitnych polskich twórców związanych z Wilnem. Pobyt przypadł w ważnym dniu wyborów prezydenckich na Litwie. Odrestaurowana w ostatnich latach stolica pozostaje miastem wciąż darzonym przez Polaków szczególnym sentymentem.
Kolejnym wydarzeniem poświęconym wybitnemu jezuicie – „chrześcijańskiemu Horacemu” będzie XI Dzień Macieja K. Sarbiewskiego w Warszawie, planowany na jesieni tego roku.
Tekst i zdjęcia: Krzysztof Dorosz SJ
