Wydarzenie zwane wyznaniem Piotra miało miejsce w Cezarei Filipowej (dziś Banias). Leżała ona na ziemiach pogańskich w pobliżu groty poświęconej greckiemu bożkowi Panu (na północnej granicy Ziemi Świętej). Herod uczynił to miejsce stolicą swojego terytorium i wzniósł świątynię ku czci cezara. Miejsce słynęło z uroczego krajobrazu; w pobliżu znajdowały się źródła Jordanu i zbocza gór Hermonu.

Jezus udał się w towarzystwie swych uczniów do wiosek pod Cezareą Filipową. Nie był tam znany; nikt Go nie zauważał. Mógł więc spokojnie zająć się uczniami i poświęcić się nauczaniu. W tym miejscu postanowił przeprowadzić szczególny sondaż dotyczący jego tożsamości. Dotychczas stawiał uczniom pytania dotyczące codziennego życia. Są one bardzo cenne, gdyż zawierają w sobie cechy pewnej familiarności, cechy życia, w którym wszystko jest przeżywane we wspólnocie. Pytanie w Cezarei ma zupełnie inne zabarwienie (J. Guillet). Jezus stawia pytanie głębokie i bardzo osobiste. Zaczyna jednak od pytania ogólnego, nie wymagającego zaangażowania: «Za kogo ludzie uważają Syna Człowieczego?» (Mt 16, 13). Jest to oczywiście, pytanie retoryczne. Jezus chce w ten sposób pobudzić uczniów, żeby uzewnętrznili myśli, które w nich są. Nie znaczy to, żeby Jezusowi było obojętne, co ludzie o Nim sądzą […] Znalezienie przyjęcia u ludzi jest czymś fundamentalnym dla Jezusa i zatem bardzo jest dla Jezusa ważne, jak Go ludzie odbierają: jako maga? Jako niezwykłego człowieka? (C.M. Martini).

W odpowiedzi uczniowie przytaczają różne opinie krążące na temat Jezusa. Jedni uważają że jest Janem Chrzcicielem. Pojawił się on na scenie Izraela niedługo przed Jezusem. Był bezkompromisowy, surowy, wymagający. Głosił nadejście królestwa Bożego i sądu i wzywał do nawrócenia. Dokonywał rytualnego chrztu, który symbolizował oczyszczenie z grzechów. Został ścięty na rozkaz Heroda, jednak niektórzy jego zwolennicy uważali, że zmartwychwstał i jest tożsamy z Jezusem.

Inni widzieli w Jezusie Eliasza. Był on jednym z największych proroków Starego Testamentu. Działał osiemset lat przed Chrystusem. W sposób bezkompromisowy walczył z fałszywymi bożkami i religiami. Tradycja żydowska głosiła, ze powróci ponownie na ziemię, poprzedzając nadejście Mesjasza (por. Ml 3, 23-24). Do dziś podczas żydowskiego święta Paschy stawia się na środku stołu kielich wina dla Eliasza, zaś w określonym momencie celebracji ktoś otwiera drzwi domu, aby sprawdzić, czy on nie nadchodzi (J. McLaughlin).

Inni ludzie upatrywali w Jezusie Jeremiasza. Jako jedyny prorok Starego Testamentu zrezygnował on z założenia rodziny. Był zwiastunem nowego przymierza. Był człowiekiem słowa twardego, burzącego, ale też niosącego nadzieję, pociechę. W swym cierpieniu, znikaniu w ciemnościach kontrastów, Jeremiasz stanowi żywy podmiot tej złożoności przeznaczenia: upadku i odnowy (Benedykt XVI).

Byli również ludzie, którzy widzieli w Jezusie po prostu proroka. W czasach biblijnych prorocy nie tyle przepowiadali odległą przeszłość, co raczej przekazywali słowo Boga, które było osądem teraźniejszości. W szczególności potępiali niesprawiedliwość oraz niewierność Izraelitów wobec relacji braterstwa, opartej na Przymierzu, i upragnionej przez Boga. Z tego powodu niektórzy mogli postrzegać Jezusa jako kogoś pełniącego podobną funkcję – człowieka będącego sumieniem narodu, nawołującego lud do powrotu na drogę sprawiedliwości i prawości (J. McLaughlin).

Wydaje się, że Jezus nie był do końca usatysfakcjonowany obiegowymi opiniami. Opierały się bowiem na intuicji i zewnętrznym poznaniu. Ludzie odbierali Go w kategoriach religii i proroctwa. Uważali za człowieka, który przyszedł w imię Boże. Człowiek, który zadziwia autorytetem, który porusza najważniejsze tematy oraz narzuca swoją wolę zgubnym siłom świata. […] Jest jednym z wielkich proroków, których śmierć nie całkiem dosięgła i których Izrael oczekuje, aby objawili się na nowo i wypełnili swoją misję (J. Guillet). Jest to bardzo wzniosłe rozumienie Jezusa, ale niewyczerpujące.

Pytania do refleksji i modlitwy:

  • Jakie pytania stawiam (Panu Bogu, ludziom, życiu, sobie)?
  • Który z wielkich proroków (Jan Chrzciciel, Eliasz, Jeremiasz) jest mi szczególnie bliski? Czego mnie uczy?
  • Co inni sądzą (mówią) o mnie? Czy jestem usatysfakcjonowany tymi opiniami?
  • Jak ja oceniam siebie?

fot. autor