W czwartek, 30 czerwca, w kaplicy Matki Bożej Różańcowej przy kościele jezuitów w Stolicy Wielkopolski, odbyła się promocja książki „Osada św. Gotarda w Poznaniu. Historia i dziedzictwo”. Pozycja opowiada o osadzie, z której wyrosło późniejsze miasto i o podominikańskiej świątyni, gdzie od ponad 100 lat żyją i pracują jezuici.

Osada św. Gotarda (wiek XII), leżąca na szlaku handlowym prowadzącym z Niemiec do Kijowa i Wilna, dała początek późniejszemu miastu nad Wartą. Książka zaś jest owocem współpracy poznańskich jezuitów z Wydawnictwem Miejskim Posnania i przez uwzględnienie jezuickiej historii wpisuje się w obchody Ignacjańskiego Jubileuszu 500. rocznicy nawrócenia Ignacego Loyoli.

Publikacja zawiera m.in. artykuł zatytułowany „Misja do Poznania. Jezuici w stolicy Wielkopolski w 500 lat po nawróceniu założyciela zakonu, św. Ignacego Loyoli”, autorstwa o. Grzegorza Dobroczyńskiego SJ, który w swoim wystąpieniu podczas prezentacji książki powiedział:

To miejsce zaś — mam wrażenie, od niedawna będąc w Poznaniu — jest niczym ewangeliczny skarb ukryty w roli; staramy się jako jezuici w miarę możliwości nie tylko dbać, ale jak najwięcej poświęcać na rzecz odzyskiwania blasku świątyni i całego obiektu. Ale marzy się – ta książka wyraża to marzenie – aby i otoczenie i pozostałości poklasztorne zespołu podominikańskiego (placyk) zabłysnęło dla miejscowych i dla gości blaskiem historii i dostępnością jako turystyczna atrakcja.

 

Poniżej fragment artykułu o. Grzegorza Dobroczyńskiego SJ:

Nic dwa razy się nie zdarza i nie zdarzy (Wisława Szymborska)

Filozoficznie brzmiące słowa Noblistki dobrze pasują jako motto do refleksji nad historią obecności Towarzystwa Jezusowego (jezuitów) w Poznaniu. Zawirowania i zakola historii sprawiły, że obecnie są zadomowieni nie tam, gdzie w 1572 r. rozpoczęli budowę kolegium i kościoła, obecnej Fary lecz w Osadzie św. Gotarda, w miejscu przez stulecia naznaczonym bytnością i działalnością Zakonu Kaznodziejskiego (dominikanie). [1] Okoliczności zadomowienia się jezuitów w nowym miejscu oraz ich poznańską historię w wieku XX i na początku w. XXI dokładnie opisuje w artykule w niniejszej publikacji pani Grażyna Wrońska. Ponieważ czas niniejszej publikacji zbiega się z obchodami jubileuszu, który ku czci św. Ignacego Loyoli na przełomie lat 2021/2022, ogłosił Przełożony Generalny Towarzystwa Jezusowego, o. Arturo Sosa Abascal SJ, nadarza się okazja, aby podjąć refleksję metahistoryczną i postawić m.in. pytanie, czy w jakim sensie jezuicka obecność w obecnym miejscu była i może tworzyć ciągłość jego tradycji duchowej i kulturowej. Innymi słowy, czy spirytus loci stanowi trudność, czy może jednak trwałą podstawę realizacji misji jezuitów, w duchu Ignacego Loyoli. Ponadto, czy pomimo niemal 150-letniej (od kasaty zakonu w 1772 r. do powrotu do Poznania w 1919 r.) nieciągłości istnieje jakakolwiek kontynuacja pierwotnej tradycji, w nowym miejscu?

Próba odpowiedzi na te pytania prowadzić nas będzie od spojrzenia na postać św. Ignacego Loyoli i jego kluczowe przesłanki budowania fundamentów tożsamości zakonu jezuitów, przez momenty styku ze średniowiecznymi mistrzami duchowości (św. Dominik oraz św. Gotard) ku wychwyceniu w historii zakonu tego, co pomimo historycznie warunkowanej zmienności pozostaje pewnym ponadczasowym elementem dającym przesłanki do kreatywnej adaptacji do nowych miejsc i czasów.