Od blisko czterdziestu lat Klub Inteligencji Katolickiej w Toruniu jest inicjatorem i organizatorem wieczorów ekumenicznych. W bieżącym roku nabożeństwo połączone ze spotkaniem ekumenicznym odbyło się 19 stycznia 2022 r. i było centralnym wydarzeniem Tygodnia Modlitw o Jedność Chrześcijan w diecezji toruńskiej.

Bezpośrednio po Liturgii Słowa uczestnicy spotkania mieli okazję wysłuchać wykładu o. dr. Ryszarda Matejuka SJ „Idea jedności Kościoła według Jerzego Klingera”. Jezuita przedstawił sylwetkę żyjącego w latach 1918-1976 duchownego prawosławnego, wybitnego teologa, prorektora Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie i jednego z najważniejszych promotorów ekumenizmu po drugiej wojnie światowej.

Głównym tematem wystąpienia była jednak nie sama działalność ekumeniczna ks. Jerzego Klingera, ale zbudowana przez niego koncepcja jedności Kościołów chrześcijańskich. Prelegent podkreślał, że w myśleniu prawosławnego teologa fundamentalne znacznie ma Eucharystia, która jest źródłem życia wierzących. Zasadniczy problem tkwi w porzuceniu – właściwej dla początków chrześcijaństwa – „eklezjologii eucharystycznej” na rzecz „eklezjologii uniwersalnej”, opartej na modelu państwowym wywodzącym się z cesarstwa rzymskiego. Według ks. Jerzego Klingera katolickość i jedność Kościoła nie można zastąpić jakimś rodzajem solidarności, czy też konfesyjnym lub kościelnym rodzajem lojalności, ponieważ Mistycznym Ciałem Chrystusa nie jest suma Kościołów lokalnych. Tylko synteza każdego lokalnego Kościoła, z „jakością całości”, która jest Ciałem Pańskim, zawsze bez skazy i czysta, i która niezależnie od skażonych elementów jest Kościołem. Przy tym Kościół lokalny ma być otwarty na wszystkie elementy Kościoła powszechnego. Ta synteza jest prawdziwie Mistycznym Ciałem Chrystusa. Dzięki niej w Kościele lokalnym uobecnia się Królestwo Chrystusa, a więc Kościół powszechny.

Wykład zakończyła ożywiona dyskusją, w której wzięli udział duchowni katoliccy, prawosławni, luterańscy i polskokatoliccy. Warto dodać, że zainteresowanie teologią prawosławną o. dr. Ryszarda Matejuka SJ sięga czasów jego studiów na KUL, a później zostało pogłębione podczas pracy misyjnej na Ukrainie (1990-1992) i w Kazachstanie (1993-2014). W 2016 na podstawie – obronionej na Papieskim Wydziale Teologicznym w Warszawie Sekcja Bobolanum – rozprawy doktorskiej „Doświadczenie misterium Eucharystii według Jerzego Klingera”, uzyskał stopień doktora teologii. Od 2020 r. jezuita posługuje w Toruniu, gdzie pełni m.in. funkcję asystenta kościelnego Klubu Inteligencji Katolickiej w Toruniu.

Michał Białkowski

Zdjęcia: Monika Dejneko – Białkowska